Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.
Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactieRoutekaart
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Realistisch rekenen, of automatiseren
Tafels stampen, drillen, corrigeren
Probleemgestuurd, of zelf ontdekkend leren
En dan over de aanpak discussiëren
Bespreken wat de kinderen beweren
Systematisch laten deduceren
Of rekentaken altijd structureren
Steil en strak de leerling instrueren
Er zijn veel wegen ...
Ontgoochelen
Groetjes van groep 3 en 4
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Zowel de kinderen van groep 3 als van 4 zijn aan het rekenen. Ik loop rond tot iemand mijn hulp vraagt. Het is Maya uit groep 3. ‘Ik snap dit niet.’ zegt ze en wijst naar één som.
Duurzaam ontwikkelen
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Als NVORWO staan we voor het ontwikkelen van reken- en wiskundeonderwijs.
Ontwikkelen van rekenen-wiskunde gebeurt van micro tot macroniveau.
Oefenen
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Kennis maken Wat je niet weet, moet je leren kennen.
Eerst leer je wat er valt te weten,
Te onthouden en niet te vergeten,
Om aan al dat nieuwe wat te wennen.
...
Dobbelgeld
Groetjes van groep 4
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
‘Juf, gaan we met dobbelstenen?’, vraagt Alya namens de hele groep. Ik heb de dobbelstenen al klaar staan en de kinderen pakken hun wisbordje.
Oefening baart kunst
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Als je in een spreekwoordenboek de uitdrukking ‘Oefening baart kunst’ opzoekt, vind je de volgende omschrijvingen: ‘Door oefening verkrijgt men vaardigheid’. ‘Door veel te oefenen wordt men vanzelf ergens goed in’. ‘Door veel te oefenen verbeteren de prestaties’. ‘Door iets vaak te oefenen of te doen, raakt men er b...
Doe je mee?
Van de NVORWO
Bestuur NVORWO
Een nieuw kalenderjaar is weer begonnen. Ook in 2023 zet de Nederlandse Vereniging voor de Ontwikkeling van Reken-WiskundeOnderwijs (NVORWO) zich in voor het bevorderen van het reken-wiskundeonderwijs. Maar dat kan niet zonder de betrokkenheid van jullie als leden. In deze bijdrage staan daarom twee oproepen voor ac...
Wijzer
Groetjes van groep 4
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Dit jaar werk ik met 7 kinderen uit groep 4. Zoals altijd heb ik ze al laten rekenen met behulp van dobbelstenen. Dat vinden ze leuk.
Lezen vanuit een wiskundig perspectief
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Helaas is er nog steeds geen officiële canon voor de jeugdliteratuur. Wat dat betreft lopen kinderboeken nog steeds achter bij romans voor volwassenen waarvoor onlangs weer een nieuwe canon is verschenen.
De rijke problemen van een Vereniging als de onze!
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Een mooi en actueel onderwerp als thema van ons vakblad. Er ontstaan onmiddellijk beelden bij deze titel. Beelden en tevens vragen.
Mijn haar gaat naar een ander kindje
Uit de rugzak van meester Bartjens
Lianne de Vet
Alba (7,6) logeert bij opa en oma. Het ene soort speelgoed na het andere wordt verkend. Wij hebben hierbij een taak en die varieert van speelkameraadje, kok, badjuffrouw en soms pedagoog. Die pedagoog zorgt bijvoorbeeld voor de pauzes, want anders speelt dit kind maar door. Tijdens zo’n rustmoment gebeurt er dit:
...
Over rekengesprekken gesproken…
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Dit nummer van Volgens Bartjens gaat onder meer over het zelfbeeld dat kinderen hebben van hun rekengedrag en hoe ook leerkrachten kunnen leren van het voeren van rekengesprekken met hun leerlingen. Wat geweldig dat we met dit soort onderzoeken weer een stukje verder komen in het geven van goed rekenonderwijs. Dat w...
Erbij, eraf en nog een keer
Groetjes van groep 4
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Na de som van de dag op hun wisbordje te hebben gemaakt, gaan we verder met de introductie. Warmdraaien noem ik dat vaker. De kinderen van groep 4 hebben alleen hun wisbordje nodig hiervoor, ik alleen het bord.
Praten over rekenen
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Is rekenen ook denken? Denk je dat?
Ik denk van wel omdat je in gedachten
Schat wat je als uitkomst kunt kan verwachten
En of jij dus het goede antwoord had
Praat je mee?
Jenneken van der Mark
Op het moment dat ik deze column schrijf voor dit nummer dat gaat over rekengesprekken en het volgen van rekenontwikkeling, zitten we midden in de afronding van het schooljaar.
Wis- en burgerschapskunde
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Wiskunde geeft antwoorden op vragen
Schetst ons ruimten, getallen, en daarbij
Biedt het ons inzicht in de maatschappij
Door relevante begrippen aan te dragen:
Over eenheden, sectoren en segmenten
Over verdeling van kansen en van centen
Over machtsverdeling en hun exponenten
Over groei van hun vermogens in pro...
Een figuur slaan
Groetjes van groep 6
Lia van Diem | Illustratie: Marjolijn Brouwer
In groep 6 wordt zelfstandig gerekend. Allerlei opdrachten komen voorbij. De meeste opdrachten gaan wel. Niet bij iedereen even snel, maar ze lukken wel. Maar dan…de verhaalsommen. Nou, verhaalsommen? Sommen met een beetje tekst erbij.
Kritisch burgerschap volgens Bartjens
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Wat moet het bijzonder geweest zijn in de school van Willem Bartjens (1569-1638) in Amsterdam, beroemd geworden met zijn leerboek ‘Cijfferinghe’. En wat zullen de kinderen er veel geleerd hebben.
Kritisch burgerschap
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Een prachtig thema om in een vakblad als de onze van alle kanten te belichten!
Deel je successen
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
In haar column vertelt NVORWO-voorzitter Jenneken van der Mark over de ontwikkelingen van de komende tijd.
Kort en klein
Groetjes van groep 6
Lia van Diem | Illustratie: Marjolijn Brouwer
De rekenles vandaag gaat over maten. Lengtematen om precies te zijn.
Friedrich Fröbel (1782-1852) en Hieronymus van Alphen (1746-1803)
Bewijs uit het gerijmde
Waar kan je leven beter starten
Dan in een rijke leeromgeving,
Als bron van actie en beleving,
Ofwel in Fröbel ’s Kindergarten
Om daar te knippen en te plakken,
Met blokken spelen en te bouwen,
Of spelend leren door te vouwen
En alles zelf aan te pakken.
Volgens Van Alphen lang ervoor
Was spelen al om va...
‘Hallo allemaal!’: rekenen met de gitaar…
Cijfers&Letters
Gerhard Hartdorff
Niets leuker dan zingen met kleuters. Daar word je heel blij van. Nadat ik sinds een paar jaar mijn onderwijslier als vakdidacticus Nederlands aan de wilgen heb gehangen, heb ik mijn muzikale hobby ingezet om met kleuters te gaan zingen.
Volgens Bartjens en volgens Bartjens
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Volgens Bartjens en volgens Bartjens
Of Bartjens plezier in rekenen vergrootte
Valt uit zijn rekenboek niet af te leiden
Maar Vondel heeft in vroeger tijden
De meester wel met wierook overgoten
Des meesters werk diende slechts ter lering
En ter versterking van de handelsgeest
Zijn didactiek was streng e...
Veertig jaar
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Veertig jaar
Veertig jaar rekenen- en wiskundeplezier
Twee keer twintig jaren en misschien
Is dat ook wel te zien als vier keer tien
Of met wat fantasie als tien keer vier
En valt er wat te vieren, ben ik er altijd bij,
Kan ik op zo’n feestje amper wachten
Mensen lijken feestjes hoog te achten
Acht maa...
Geen dag hetzelfde
Groetjes van groep 4
Lia van Diem | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Net als vorige week neem ik vier kinderen mee uit groep 4. Het zijn redelijk sterke rekenaars en het is de bedoeling dat we verder gaan waar we vorige keer gestopt zijn. Dat is met wat grotere getallen rekenen.
Warming-up
Groetjes uit groep 6
Lia van Diem | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Het schooljaar is begonnen. Dat betekent ook weer rekenles. Dit keer in groep 6.
We beginnen met warmdraaien. Dat wil zeggen dat elk groepje met dobbelstenen gaat ‘spelen’.
Kiezen voor verbinding
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Fijn dat we in dit nummer onder andere kunnen lezen over de bevindingen uit het onderzoek Peil.Rekenen-Wiskunde. We hebben tijdens onze studiedag met veel plezier de aftrap mogen geven van de uitkomsten van dit onderzoek. Het waren vooral de media die er een overwegend negatief verhaal van maakten. Terwijl wij eigen...
Rekenen op alle niveaus
Bewijs uit het ongerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Ik ben een rekenvirtuoos
Bereken vrijwel moeiteloos
De inhoud van een lege doos
De kans op schieten in de roos
De ouderdom van muurfresco’s
Het aantal veertjes in plumeaus
De rente over banksaldo’s
De omtrek van een bolleboos
Of overlij...
Hoofdrekenen
Lia van Diem
‘Gisteren hadden we een studiedag en toen moesten we voor het middagprogramma een hoofddeksel op.’ De kinderen van groep 4 zitten geboeid te luisteren. Ik vertel verder dat ik op zoek ging naar een hoed. Ik vond er verschillende. In die hoeden zat een labeltje met een getal erop. Die met een 6 erop zakte over mijn o...
Interactie met jou!
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Na een heerlijke zomer staan we aan de start van een nieuw schooljaar. Een jaar waarin we elkaar hopelijk weer meer ontmoeten en het goede gesprek voeren.
Dat mag starten met een nieuwe Volgens Bartjens vol inspiratie en uitdagende vragen om in de komende tijd mee aan de slag te gaan. Een editie die je uitdaagt je ...
Rekenen met het hoofd
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Twee schelpen en twee lellen
Elk tweetal vormt een oor.
Dat is samen één gehoor
En er zijn nog meer stellen.
Zo hebben we twee ogen
Die samen heel veel zien
Met alle lol van dien
En één gezichtsvermogen
En dan is er de hersenpan
Met lobben, kwabben, cellen,
Meer dan een mens kan tellen,
Of zich maar...
Bewijs uit het ongerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Huisdichter Jaap van Lakerveld schreef twee gedichten naar aanleiding van het thema Volgens het boekje? van deze Volgens Bartjens.
Elke keer weer
Groetjes van groep 4
Lia van Diem
In de handleiding lees ik dat er een begin gemaakt gaat worden met de tafel van vijf. De tafel van 1, 2 en 10 zijn al aan de beurt geweest. In groep 4 besluit ik om te beginnen met ‘warm te draaien’. ‘Pak allemaal je wisbordje maar’, zeg ik. Dat vindt iedereen altijd leuk dus dat is zo gepiept. ‘Eerst gaan we de tie...
Van de voorzitter - mei 2021
Jenneken van der Mark
Bekomend van een prachtige studiedag en jaarvergadering schrijf ik deze column.
Op de dag van de studiedag werd Nederland gewekt met een persbericht over het Peil.Rekenen-wiskunde onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs. Hiervan hadden wij enkele uren daarna de primeur op onze studiedag. Een heldere uitleg van...
Boven, of onder NAP?
Bewijs uit het ongerijmde
Jaap van Lakerveld
Jaap van Lakerveld vertelt op rijm over de wereld van wiskunde en rekenen.