Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactie
Van afleiding tot oplossing. De relatie tussen rekenkundige creativiteit en aandachtsprocessen.
Marije Stolte
Marije Stolte onderzocht in haar promotieonderzoek wat de samenhang is tussen verschillende aandachtsprocessen, creativiteit en rekenen/wiskunde. Ze voerde haar onderzoek uit bij basisschoolleerlingen tussen de 8 en 13 jaar oud. De resultaten laten zien dat de wijze waarop verminderde inhibitie samenhangt met (reken...

Computational thinking: van het klaslokaal naar het curriculum van de lerarenopleiding
Rosanne Hebing, Anna Hotze en Ronald Keijzer
De rol van technologie in de maatschappij groeit en mede daardoor vindt technologie steeds vaker haar weg naar het klaslokaal. Als gevolg hiervan ontstaat in het basisonderwijs aandacht voor robotica, programmeren en 21e-eeuwse vaardigheden als probleemoplossend vermogen, analytisch denken en digitale geletterdheid....

Reken op jezelf! De complexe relatie tussen zelfvertrouwen in rekenen en rekenprestaties
Annemiek Punter, Maartje van de Velde en Martina Meelissen
Volgens verschillende onderzoeken gaat een hoog zelfvertrouwen in rekenen samen met hoge rekenprestaties. In dit artikel wordt onderzocht in hoeverre in het Nederlandse basisonderwijs rekenprestaties en andere leerling- en schoolkenmerken samenhangen met zelfvertrouwen in rekenen. We kijken specifiek naar verschille...

Met eenvoudige middelen kinderen aan het denken zetten
Cijferkaartjes in groep 5
Ronald Keijzer en Milou van Vliet
Ronald Keijzer en Milou van Vliet laten in dit artikel zien wat er kan gebeuren als je een keer niet volgens het boekje werkt. Ze beschrijven hoe je met cijferkaartjes en open vragen kinderen kunt uitdagen om te redeneren over getallen en hun onderlinge relaties.

Reken-wiskundeonderwijs in 3D. Verslag van de 39e Panama-conferentie.
Ronald Keijzer en Iris Verbruggen
De titel van de 39e Panama-conferentie, Reken-wiskundeonderwijs in 3D, verwijst naar diepgang in het overdenken van het reken-wiskundeonderwijs. Dit verslag analyseert hoe deze diepgang in de overdenking naar voren kwam in verschillende bijdragen aan de conferentie. We stellen vast dat de verschillende dimensies in ...

Studiedag NVORWO
Aankondiging
Op 9 april is de jaarlijkse studiedag en jaarvergadering van de NVORWO. Vanwege de corona-maatregelen vinden beide activiteiten online plaats. Het thema van de studiedag is dit jaar ‘Rekenen om je heen’.
_w400_h260_bgtop.jpg)
TIMSS-2019 beschouwd door twee bestuursleden van NVORWO
Michiel Veldhuis en Jenneken van der Mark
Wat een hoopgevende en positieve titel staat er boven het artikel van Martina Meelissen en Lin Weijn in dit nummer van Volgens Bartjens! Uit het TIMSS-rapport van 2019, waarover zij een boekje opendoen in hun artikel, blijkt dat de rekenvaardigheid van groep-6-leerlingen in Nederland weer is toegenomen en terug is o...
Rekencoördinator aan het woord
Angela Landoulsi en Jeannette Fölsche
Twee rekencoördinatoren reageren op enkele uitkomsten van het TIMSS-onderzoek.
Artikelen maart 2021
Ronald Keijzer
Hoofdredacteur van Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek Ronald Keijzer bespreekt de artikelen in dit nummer.

Op weg naar NVORWO onderzoeksagenda
Keijzer, R. & Veldhuis, M. (2020).
Geringe aandacht voor vakdidactisch onderzoek bij rekenen-wiskunde was aanleiding voor de NVORWO om een vakdidactische onderzoeksagenda op te laten stellen. Om de leden van de vereniging te ondersteunen bij keuzes die typerend zijn voor een dergelijke agenda worden in dit artikel aspecten van een dergelijke ...

Met Torpedo terugblikken om vooruit te komen in het oplossen van reken-wiskundeproblemen
Kool, M. (2020).
Leerkrachten die hun leerlingen willen ontwikkelen tot reken-wiskundige probleemoplossers moeten zelf ook goede probleemoplossers zijn. Om toekomstige leraren basisonderwijs, aan dit doel te laten werken is het van belang dat ze nonroutine reken-wiskundige problemen op-lossen en bovendien daarbij reflecteren...

Waar haal ik het vandaan?
Paboboeken rekendidactiek: een schat aan informatie en ideeën
Marije Bakker
Een groeiend aantal scholen zoekt naar manieren om het rekenen meer bij de belevingswereld van de leerlingen aan te laten sluiten. ‘Hoe kunnen we losser met de methode omgaan’, is een steeds meer gehoorde vraag onder leerkrachten. Hoe komen we aan informatie om dat goed te kunnen doen? Onderwijsadviseur Marije Bakke...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Reken-wiskundeonderwijs tijdens Corona
COVID-19: de scholen op slot
Jelle Brandsma, Femke Keer en Loek Spitz
Toen in maart 2020 de scholen sloten in verband met de corona-pandemie, werd het onderwijs enorm op de proef gesteld. Maar met de gebruikelijke flexibiliteit van leraren ging iedereen op zoek naar andere manieren om de leerlingen les te kunnen geven. In dit artikel doen de auteurs verslag van een vragenlijstonderzoe...

Spel in de rekenles
Cathe Notten
Met een special over spel in de rekenles vieren we dat spel in de meeste scholen niet meer weg te denken is uit het repertoire van veel leerkrachten. Een spel dat goed wordt ingezet laat kinderen doelen bereiken die ze anders misschien minder makkelijk en met minder plezier zullen bereiken.
Een drijvende...
_w400_h260_bg.png)
Een uitdaging voor groep zeven en acht - Europese Kangoeroewedstrijd nu ook voor het basisonderwijs
Wilma Boom-Pelle
Welke leerlingen van groep 7 / 8 zijn de beste rekenaars? De auteur vertelt over de 1e Nederlandse Kangoeroewedstrijd voor het basisonderwijs waar ook leerlingen zonder wiskundeknobbel in de prijzen kunnen vallen.
_w400_h260_bg.png)
Kiezen voor de kern - Onderzoek naar onderwijs in breuken, verhoudingen, kommagetallen en procenten
Ronald Keijzer, Frans van Galen en Koeno Gravemeij
Hoe ga je om met verschillen tussen leerlingen? Het TAL-project wil leerlingen van kerninzichten voorzien waarmee ze op hun eigen manier rijke vraagstukken oplossen. Hierbij kunnen zwakke en betere rekenaars verschillende einddoelen hebben.
_w400_h260_bg.png)
Status aparte? Zet de zwakke rekenaar niet op het reservebankje
Jos van Rooij
De auteur beschrijft een aantal zwakke rekenaars. Ze hebben al veel extra hulp gekregen met als resultaat dat ze nog steeds niet kunnen rekenen en dat ze bovendien het vak niet meer leuk vinden. Kan het ook anders?
_w400_h260_bg.png)
eXcellent rekenen; Rekenen voor (hoog)begaafde leerlingen - Suzanne Sjoers
Suzanne Sjoers
Voor sommige rekenaars biedt het reguliere reken-programma niet voldoende uitdaging. Aan de hand van de ervaringen van twee leerlingen bespreekt Suzanne Sjoers oorzaken van motivatieverlies en laat zien hoe eenvoudige aanpassingen de les weer leuk maken.
_w400_h260_bg.png)
Individuele leerlijn rekenen? Liever niet. Meedoen is belangrijk; ook voor zwakke leerlingen
Klaske Duursma
Ambulant begeleider Klaske Duursma pleit voor meedoen met de groep, ook voor zwakke rekenaars.
_w400_h260_bg.jpg)
Tiende editie Bartjens Rekendictee
Corinne Harten
Op 21 november 2014 vond de 10e editie van het Bartjens Rekendictee plaats in Zwolle. 150 rekenaars streden om de titel “Het beste rekenwonder van Nederland.” Wie was Bartjens waar het dictee naar is vernoemd en wie won uiteindelijk deze wedstrijd?
_w400_h260_bg.png)
Misverstand; over contexten, oefenen en begrip - Jo Nelissen
Jo Nelissen
In de landelijke pers wordt met enige regelmaat geschreven over de kwaliteit van het reken-wiskundeonderwijs. Jo Nelissen bespreekt de belangrijkste punten van kritiek: rekenen in contexten, weinig oefening en zwakke rekenaars die de dupe zijn.
_w400_h260_bg.jpg)
Groetjes van groep 4 - Een, twee, boem! (Jrg 37 nr. 5, 2018)
Lia van Diem
Vandaag gaat juf Lia van Diem met de zwakke rekenaars uit haar groep vier aan de slag met een telspelletje.
Traditionele en realistische algoritmen bij het oplossen van deelsommen in groep 8
G. Rademakers, C. van Putten, M. Beishuizen & J. J
Een nadere analyse van PPON-materiaal uit 1997 - G. Rademakers, C. van Putten, M. Beishuizen & J. Janssen - Hs InHolland, Rotterdam, Universiteit Leiden, Citogroep, Arnhem

Spel in de Rekenles - Take 10!
Anneke Noteboom
Take 10! is een kaartspel voor 2 - 7 spelers, waarbij het draait om getalbegrip tot 100. Het is kan gebruikt worden als peilingsspel. Het is geschikt voor groep 3, 4 en 5 en voor zwakke rekenaars.

Ontwikkeling en onderzoek - Een beschrijvingskader voor rekenapps (jrg 37 nr. 4, 2018)
Keijzer, R., Den Engelsen, J.F.M., Lanting, A.H. (2018).
Veel kinderen spelen rekenapps op de smartphone om te werken aan hun rekenvaardigheid. Deze apps richten zich vooral op het oefenen van rekenvaardigheden. Dit onderzoek gaat over de ontwikkeling van een beschrijvingskader voor rekenapps, waarbij ook gekeken wordt naar andere aspecten van het reken-wiskundeonderwijs ...
_w400_h260_bg.png)
Wiskunde op straat - Rekenen in Schothorst
Harry Sormani
"Ik weet nu zeker dat het waar is: jongeren kunnen inderdaad niet rekenen en goede rekenaars hebben eigen strategieën. Het bewijs van deze twee stellingen haal ik uit de interactie tussen de caissière van kassa
1 en die van kassa 3 in de supermarkt"...
_w400_h260_bg.png)
Lekker lastig! Uitdagend rekenwiskundemateriaal voor groep 3 - 8. Door Jantine Bloemhof
Jantine Bloemhof
Op veel scholen wordt extra aandacht besteed aan de sterkere leerlingen. Op zoek naar goed en uitdagend materiaal komen leerkrachten steeds vaker uit bij het materiaal van de Stichting Vierkant voor Wiskunde en Sikkepit.

Het prioriteitenspel - Rekenbeleid: werken aan draagvlak en betrokkenheid
Marc van Zanten
De rekencoördinator is de motor achter de verbetering van het reken-wiskundeonderwijs op de basisschool. Maar dat betekent niet dat hij of zij al het werk doet. Integendeel! Het Prioriteitenspel brengt het gesprek over rekenen in een schoolteam op gang.

Hou nou maar op, wij willen rekenen! Wat wil de goede rekenaar nou zelf?
Ivanka van Dijk
Goede rekenaars zijn vaak gek op rekenen, maar dat betekent niet dat ze altijd tevreden zijn over de gang van zaken in de rekenles. Hoe zou het anders moeten? Daar hebben ze wel ideeën over. Ivanna van Dijk sprak met goede rekenaars uit groep 6 en 7.
Amy leert handig rekenen - Getalinzicht als fundament voor strategiegebruik
Sytze Steinvoorte
Zwakke rekenaars kunnen het handig rekenen wel degelijk onder de knie krijgen. Ze zijn in staat tot het inzetten van verschillende strategieën, mits ze het geduld en het doorzettingsvermogen hebben om eerst een basis van getalinzicht te verwerven.
_w400_h260_bg.png)
Met sprongen vooruit - Een boekbespreking
Erica de Goeij
In 2001 promoveerde Julie Menne op haar proefschrift 'Met sprongen vooruit'. De landelijke pers toonde veel belangstelling voor haar productieve oefenprogramma waarmee zwakke rekenaars tijdens de reguliere rekenles hun achterstand kunnen inhalen.
_w400_h260_bg.png)
Fouten maken is niet erg - Respecteer de ideeën van kinderen
Jos van Rooij
Leerkrachten die hun leerlingen een vaste oplossingsmanier voorschrijven doen hen tekort. Wie bovendien ongeduldig eist dat ze de voorgeschreven manier onmiddellijk foutloos na kunnen bootsen maakt onzekere rekenaars die niet snel een eigen idee proberen

Spel in de rekenles - Pak die zak!
Anneke Noteboom
Kent u Halli Galli nog? Dit spel is favoriet bij de meeste kinderen. Maar eigenlijk leren kinderen uit groep 4 en hoger hier niets nieuws meer van. Daarom goed nieuws: Pak die zak! is voor leerlingen in groep 3, 4 en de zwakkere rekenaars uit groep 5.
_w400_h260_bg.png)
Kommagetallen, hoe ver gaan we? Leerdoelen en leerlijnen op het gebied van kommagetallen
Kees Buys
Niet alle doelen zijn voor alle leerlingen haalbaar. Neem het onderwerp kommagetallen. Wat kiezen we op dit gebied voor de zwakke rekenaars? Leren we hen de procedures voor cijferend optellen en aftrekken, of gaan we voor begrip en betekenis?
_w400_h260_bgtop.jpg)
Een mooi nieuw jaar!
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Een nieuw kalenderjaar ligt voor ons. Misschien wel een jaar vol goede voornemens en plannen om aan de slag te zijn met goed reken-wiskundeonderwijs. Na een welverdiende kerstvakantie en hopelijk fijne feestdagen, wensen wij als bestuur van de NVORWO iedereen een inspirerend, betekenisvol reken- en wiskundejaar toe....

Werken met een bedoeling in groep 1-2
Spelenderwijs rekenen met een duidelijk plan
Marije Bakker en Margreeth Mulder-Bunk
Dit artikel beschrijft hoe rekenonderwijs in groep 1-2 effectief kan bijdragen aan een stevige rekenbasis voor de toekomst. Door een goed doordachte speelleeromgeving te creëren en met een doelgericht aanbod te werken, krijgen leerlingen de ruimte om spelenderwijs rekenvaardigheden te ontwikkelen.