Welkom

We weten steeds meer over wat er wel en niet werkt bij het leren rekenen, maar niet alle inzichten bereiken de scholen. In dit artikel delen we de opbrengsten van promotieonderzoek gericht op de invloed van leerling- en leerkrachtfactoren op de rekenontwikkeling van leerlingen (Kaskens, 2022). Binnen dit onderzoek h...

In romans zijn dialogen belangrijk voor het verhaal. Voor het leren van rekenen-wiskunde zijn rekenwiskundige gedachtewisselingen evenzeer belangrijk, maar je komt ze niet tegen in methodes.  

‘Sandra, ik heb een leerling in mijn klas die moeite heeft met rekenen en stagnatie lijkt steeds groter te worden. Wat kunnen we voor deze leerling betekenen?’ Wanneer deze vraag mij gesteld wordt ga ik hier met de betrokken leerkrachten en de intern begeleider over in gesprek. Vaak komen we erop uit dat naast een r...

Misverstanden over het uitdagen van sterke rekenaars kunnen leiden tot onderwijsaanpassingen die onderpresteren uitlokken. In dit artikel bespreken Suzanne Sjoers en Belinda Terlouw enkele van de meest gehoorde misverstanden en stellen hier onderbouwde benaderingen tegenover. 

Dit nummer van Volgens Bartjens gaat onder meer over het zelfbeeld dat kinderen hebben van hun rekengedrag en hoe ook leerkrachten kunnen leren van het voeren van rekengesprekken met hun leerlingen. Wat geweldig dat we met dit soort onderzoeken weer een stukje verder komen in het geven van goed rekenonderwijs. Dat w...

Een rekengesprek moet leerlingen aan het nadenken zetten over de principes van het rekenen. Frans van Galen en Astrid Aalbers-Werkhoven beschrijven een les waarin het ging om vergelijken ‘naar verhouding’. Het probleem waarmee gestart werd leidde tot een gesprek over breuken, procenten en verhoudingen.

Dit is een m...

De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het blad Volgens Bartjens. 

Lia Oosterwaal heeft jarenlang lesgegeven in de bovenbouw en werkte ook als remedial teacher. Ze is ook al heel lang een van de ontwerpers van de Grote Rekendag. Ze begeleidt op dit moment twee schoolteams bij het houden van rekengesprekken. Annette Markusse sprak met haar over dit onderwerp.

De Sébaschool in Kesteren wilde aan de slag met meer eigenaarschap van leerlingen bij hun rekenvaardigheden. Op school werd een praktijkgericht onderzoek uitgevoerd, waarbij ze werkten met rekenportfolio’s en kindgesprekken om te komen tot meer zelfverantwoordelijk leren. Dit artikel beschrijft de achtergrond van re...

Na de som van de dag op hun wisbordje te hebben gemaakt, gaan we verder met de introductie. Warmdraaien noem ik dat vaker. De kinderen van groep 4 hebben alleen hun wisbordje nodig hiervoor, ik alleen het bord.

Na een pas afgeronde master SEN met specialisatie rekenen werd ik rekencoördinator op Basisschool De Waai. Ik had veel geleerd tijdens de opleiding. Mijn kennis over bijvoorbeeld diagnostische rekengesprekken en effectieve rekenlessen wilde ik graag delen met collega’s, want het is zonde als ik die kennis voor mezel...

Basisvaardigheden zijn een hot item, maar wat zijn het eigenlijk? In het Masterplan Basisvaardigheden van de minister van OCW¹ gaat het om vier leergebieden: taal, rekenen/wiskunde, burgerschap en digitale geletterdheid. Deze leergebieden heb je nodig om andere schoolvakken te kunnen volgen en om je later in de maat...

Is rekenen ook denken? Denk je dat?

Ik denk van wel omdat je in gedachten

Schat wat je als uitkomst kunt kan verwachten

En of jij dus het goede antwoord had

Op het moment dat ik deze column schrijf voor dit nummer dat gaat over rekengesprekken en het volgen van rekenontwikkeling, zitten we midden in de afronding van het schooljaar. 

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. 

Kees Boeke, die in de jaren 20 van de vorige eeuw de Werkplaats in Bilthoven oprichtte, had een unieke visie op het universum, tijd en snelheid, waarvoor hij zijn zogenoemde ‘tiendesprongen’ gebruikte. Jos Heuer, een van de auteurs van het in 2021 verschenen boek¹ over deze ideeën, geeft hierover een lezing op het s...

An important aspect of mathematics in primary school is the need for children to use its abstract written symbols. However, research has shown that using standard mathematical signs is challenging for young children, the mathematics they copy or colour-in often failing to make personal sense. Yet this important aspe...

De noodzaak voor meer expertise op het gebied van het jonge kind in de basisschool maakt dat lerarenopleidingen experimenteren met een specifiek traject gericht op jonge kind. Dit is ook het geval op Hogeschool IPABO. Het blijkt dat in deze groep studenten met een lage Wiscatscore oververtegenwoordigd zijn. Betrokke...

Hoera, de NVORWO bestaat 40 jaar, ofwel 4 decennia, 8 lustra, 10 olympiaden of 1,6 generaties. De NVORWO heeft het getal 40 al (vol)gemaakt. Als lezer van dit mooie blad wacht je hier een uitdaging om ook het robijnen getal 40 te maken. In de puzzel verzamel je eerst 4 getallen, door de 4 puzzels op te lossen. Die 4...

Kun je je ontwikkelen tot een zelfbewuste burger zonder iets te weten van getallen, hoeveelheden en maten? Misschien een beetje, maar makkelijk zal het niet zijn. Je hebt rekenen-wiskunde nodig om de wereld om je heen te begrijpen en je daar een weg in te vinden. In deze Volgens Bartjens richten we ons daarom op de ...

Het vormgeven van onderwijs voor burgerschap kan het beste gebeuren in samenhang met andere leergebieden. Ook rekenen-wiskunde biedt hier aanknopingspunten voor. In dit artikel laten de auteurs zien hoe de verbinding kan worden gelegd tussen doelen van burgerschapsonderwijs en van rekenen-wiskunde.

Voor kritisch burgerschap is inzicht in grafieken belangrijk, maar door de kant en klare plaatjes in de rekenmethoden blijft voor veel leerlingen onduidelijk op welke principes grafieken zijn gebaseerd. In de lessen die Frans van Galen en Tamara Leszijnski beschrijven tekenden leerlingen zelf een grafiek bij gegeven...

Wiskunde geeft antwoorden op vragen

Schetst ons ruimten, getallen, en daarbij

Biedt het ons inzicht in de maatschappij

Door relevante begrippen aan te dragen:

Over eenheden, sectoren en segmenten

Over verdeling van kansen en van centen

Over machtsverdeling en hun exponenten

Over groei van hun vermogens in pro...

In het boek Rekenen voor je leven¹ kun je lezen wat er kan gebeuren als je wiskunde en burgerschapskunde met elkaar verbindt. Het staat boordevol met vraagstukken uit het leven van alledag. Twee docenten van Hogeschool IPABO en twee eerstejaars studenten gingen met een van deze vraagstukken aan de slag. 

In dit artikel  betogen de auteurs dat burgerschapsonderwijs en rekenen-wiskunde niet als tegenpolen gezien hoeven te worden omdat in beide vakgebieden kinderen kunnen worden uitgedaagd om kritisch na te denken over complexe thema’s die vanuit de samenleving op ons af komen. Ze kunnen elkaar versterken wanneer ze in...

In deze Draad van Ariadne staan opdrachten over eerlijk verdelen en over welke informatie een grafiek geeft. 
Veel plezier!

De antwoorden vind je hier. 

In dit artikel leggen de auteurs een verbinding tussen de activiteiten van de Grote Rekendagen van 2022 (Architectuur) en 2023 (Afvalspelen) en hoe die activiteiten kunnen bijdragen aan de vorming van kritisch (bèta)burgerschap.

Digitale programma’s hebben over het algemeen één kenmerk gemeen: leerlingen moeten (liefst zo snel mogelijk) het ene juiste antwoord invullen van een berekening. Haaks hierop staan lessen met rijke rekenvragen waarbij leerlingen zelf onderzoekend bezig kunnen zijn en leren beredeneren hoe ze tot een goede oplossing...

In groep 6 wordt zelfstandig gerekend. Allerlei opdrachten komen voorbij. De meeste opdrachten gaan wel. Niet bij iedereen even snel, maar ze lukken wel. Maar dan…de verhaalsommen. Nou, verhaalsommen? Sommen met een beetje tekst erbij.

Burgerschap gaat over deelname aan de samenleving. In Nederland anno nu hebben we een pluriforme samenleving, waarin discriminatie verboden is, en waarin wordt gestreefd dat iedereen mee mag doen en zichzelf mag zijn. Goed burgerschapsonderwijs bereidt leerlingen voor op deze samenleving. Dat betekent bijvoorbeeld d...

In dit artikel vertellen we je meer over wiskundige interacties en illustreren we hoe prentenboeken een brug kunnen vormen tussen het wiskundeonderwijs en kritisch denken, een belangrijk aspect van burgerschapsonderwijs.

Bij gecijferdheid gaat het om leren omgaan met kwantitatieve situaties in de wereld om ons heen.  Bij burgerschap gaat het om leren omgaan met complexe situaties in de wereld om ons heen. Daar zit veel overlap tussen. Volgens Kees Hoogland kunnen we daarom niet vroeg genoeg beginnen met het verbinden van beide vakge...

Wat moet het bijzonder geweest zijn in de school van Willem Bartjens (1569-1638) in Amsterdam, beroemd geworden met zijn leerboek ‘Cijfferinghe’. En wat zullen de kinderen er veel geleerd hebben.

Een prachtig thema om in een vakblad als de onze van alle kanten te belichten!

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer gaat het om een artikel van Marije Stolte, die schrijft naar aanleiding van haar promotieonderz...