Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.
Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactieRekenen-wiskunde met jonge kinderen
Iris Verbruggen en Annette Markusse
‘Van die letters waar je mee kunt tellen’, hoorde ik mijn zoon van 5 jaar onlangs tegen zijn oma zeggen. Hij bedoelde natuurlijk de cijfers. Wat mij betreft kenmerkend voor de manier waarop jonge kinderen de wereld om zich heen tot zich nemen.
Reken op thematiseren
Margreeth Mulder-Bunk
Thematiseren is een werkwijze om onderwijs betekenisvol te maken. In dit artikel leggen we uit waarom thematiseren de betrokkenheid verhoogt en geven we suggesties hoe je daaraan rekendoelen en rekentaal verbindt.
Deel je successen
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
In haar column vertelt NVORWO-voorzitter Jenneken van der Mark over de ontwikkelingen van de komende tijd.
Vouwen met papier
Een praktijksuggestie voor groep 1 en 2
Alette Lanting en Annette Markusse
Jonge kinderen vinden het vaak heerlijk om vouwwerkjes te maken. Bovendien biedt het vouwen kansen voor allerlei ontdekkingen, met name op het gebied van meetkunde. In dit artikel bespreken de auteurs hoe je vouwactiviteiten in groep 1 en 2 kunt aanbieden.
Tellen als een rijk probleem
Frans van Galen en Marieke Bos
Leerlingen in groep 3 en 4 kennen de telrij tot 100, maar doorzien ze ook de structuur van de getallen? In de les die hier beschreven wordt moeten leerlingen een manier bedenken om het tellen van voorwerpen te organiseren, en dat blijkt nog niet zo eenvoudig als je in een groepje samenwerkt. Het tellen leidt tot een...
Draad van Ariadne maart 2022
Anneke van Gool, Anneke Noteboom, Corinne Harten, Annette Markusse, Pauline van Vliet, Cathe Notten
De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het blad Volgens Bartjens. De editie van maart biedt inspiratie voor vouwen. Veel plezier!
Kort en klein
Groetjes van groep 6
Lia van Diem | Illustratie: Marjolijn Brouwer
De rekenles vandaag gaat over maten. Lengtematen om precies te zijn.
Friedrich Fröbel (1782-1852) en Hieronymus van Alphen (1746-1803)
Bewijs uit het gerijmde
Waar kan je leven beter starten
Dan in een rijke leeromgeving,
Als bron van actie en beleving,
Ofwel in Fröbel ’s Kindergarten
Om daar te knippen en te plakken,
Met blokken spelen en te bouwen,
Of spelend leren door te vouwen
En alles zelf aan te pakken.
Volgens Van Alphen lang ervoor
Was spelen al om va...
Berekend hulp bieden
Zonder basiskennis geen duurzaam bouwwerk
Wied Ruijssenaars en Cécile Ruijssenaars - Elshoff
In november 2021 verscheen Berekend! Van rekenprobleem tot dyscalculie van Wied Ruijssenaars en Cécile Ruijssenaars-Elshoff. Dit boek beschrijft wat hardnekkige en resistente rekenproblemen zijn, hoe je handelingsgericht onderzoek doet en effectief instructie geeft, zo vroegtijdig mogelijk. Niet-geautomatiseerde bas...
Rekenraadsels uitvinden
Hoe een foutje in de Draad leidt tot gemotiveerde rekenaars
Iris Verbruggen en Ellis van Koppen
In de Draad van Ariadne (november 2021) zat een foutje. Het rekenraadsel van Faris klopte niet (afbeelding 1)1. Alle opdrachten in de Draad worden zorgvuldig gecheckt voordat ze worden gepubliceerd. Maar nu was er toch een foutje tussendoor geglipt. Heel even hadden we er de pest over in, maar daarna zagen we ook ee...
Ruzie in het kabouterdorp
Volgens het boekje
Marc van Zanten
Danny (4 jaar) heeft van acht blokken een toren gebouwd. De leerkracht komt even bij hem kijken. ‘Mooi wordt ‘ie, hè? En hoog…’ Danny wijst met z’n hand de hoogte aan en begint spontaan te tellen. Daarbij houdt het opzeggen van de telwoorden echter geen gelijke tred met het aanwijzen van de blokken.
‘Zes blokken’, i...
Van een methode volgen naar een methode gebruiken
Rekencoördinator aan het woord
Tamara Leszijnski
De meeste leerkrachten herkennen zich er vast wel in: na het kiezen en invoeren van een nieuwe rekenmethode ga je vol enthousiasme aan de slag. Alles wat niet goed was aan de vorige methode, zal met deze nieuwe methode wel opgelost worden. De methode wordt nauwkeurig van A tot Z gevolgd. En voordat je het weet, ben ...
Prentenboeken met reken-wiskundige inhoud voor groep 1-2
Ans Veltman en Marjanne van Gameren
In dit artikel komen drie prentenboeken met een reken-wiskundige inhoud aan bod, die ontstaan zijn vanuit een unieke samenwerking tussen de auteurs van dit artikel en bekende schrijvers en illustratoren van prentenboeken. Prentenboeken bieden mogelijkheden om jonge kinderen in aanraking te laten komen met rekenen-wi...
‘Hallo allemaal!’: rekenen met de gitaar…
Cijfers&Letters
Gerhard Hartdorff
Niets leuker dan zingen met kleuters. Daar word je heel blij van. Nadat ik sinds een paar jaar mijn onderwijslier als vakdidacticus Nederlands aan de wilgen heb gehangen, heb ik mijn muzikale hobby ingezet om met kleuters te gaan zingen.
Volgens Bartjens - Ontwikkeling en onderzoek, maart 2022
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn alleen online beschikbaar.
Bij dit nummer is het eerste artikel van Loek Spitz. Het gaat over het reken-wiskundeonderwijs op Nederlandse basisscholen ten ...
Je kunt altijd rekenen op spel!
Uit de rugzak van Meester Bartjens
Ronald Keijzer
Ronald Keijzer tipt www.rekenenopspel.nl, een onderzoeksproject van Hogeschool IPABO en Marnix Academie
Reken-wiskundeonderwijs op Nederlandse basisscholen ten tijde van de vanwege covid-19 ingestelde lockdown
Loek Spitz
Tijdens de door covid-19 veroorzaakte lockdown moest het onderwijs op de basisschool plotseling op geheel andere wijze, namelijk online, op afstand, worden gegeven. Dit artikel beschrijft de gevolgen hiervan voor het reken-wiskundeonderwijs aan de hand van een vragenlijstonderzoek onder basisschoolleerkrachten.
He...
Samen ontwerpen van de Grote Rekendag
Nicolien van Haeften en Ronald Keijzer
Dit artikel beschrijft wat het ontwerpproces van de Grote Rekendag 2022 typeert. Ontwerpoverwegingen zijn zichtbaar gemaakt en er is nagegaan hoe deze afhangen van de samenwerking en achtergronden van de verschillende onderwijsprofessionals die samenwerken in het ontwerpen van de Grote Rekendag.
Uit de huidige stud...
40 jaar wiskundeplezier
Annette Markusse en Iris Verbruggen
Veertig jaar geleden – ik was nog een sprieterige tiener met paardenstaart – zat ik in de brugklas van het Goese Lyceum en kreeg ik voor het eerst wiskunde. Wat een genoegen was dat!
Veertig jaar NVORWO
Een blik op het verleden, heden en de toekomst
Frans van Galen en Annette Markusse
Een mijlpaal van veertig jaar NVORWO (Nederlandse Vereniging tot Ontwikkeling van het Reken-Wiskunde Onderwijs) vraagt om een bijzondere aftrap van dit jubileumnummer.
Negen leden vertellen vanuit hun vakgebied over de betekenis van de NVORWO. Wat is er bereikt? Waar wordt op dit moment aan gewerkt? En wat zijn de ...
Volgens Bartjens en volgens Bartjens
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Volgens Bartjens en volgens Bartjens
Of Bartjens plezier in rekenen vergrootte
Valt uit zijn rekenboek niet af te leiden
Maar Vondel heeft in vroeger tijden
De meester wel met wierook overgoten
Des meesters werk diende slechts ter lering
En ter versterking van de handelsgeest
Zijn didactiek was streng e...
Veertig jaar
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Veertig jaar
Veertig jaar rekenen- en wiskundeplezier
Twee keer twintig jaren en misschien
Is dat ook wel te zien als vier keer tien
Of met wat fantasie als tien keer vier
En valt er wat te vieren, ben ik er altijd bij,
Kan ik op zo’n feestje amper wachten
Mensen lijken feestjes hoog te achten
Acht maa...
Digitale ondersteuning bij rekeninterventies
Rekensoftware biedt perspectief
Linda van den Anker - Vonk en Joyce Deeben
Vroegtijdig signaleren en preventief goed rekenonderwijs voorkomt problemen met rekenen. Er zijn steeds meer digitale middelen beschikbaar die hierbij kunnen ondersteunen. In dit artikel komen de vragen aan de orde: Wat zijn succesvolle factoren voor rekeninterventies bij rekenproblemen? En wat is hierbij de toegevo...
Een wiskunstige verjaardagskaart
Bartjan Vollmuller
Als iemand jarig is, stuur je die persoon een kaartje. Maar hoe werkt dat als een tijdschrift jarig is? Deze vraag legde Bartjan Vollmuller voor aan groep 7 van basisschool De Mare in Alphen aan den Rijn.
Sneeuwpoppen als wiskundig object
Sonja Stuber en Michiel Veldhuis
Halverwege februari 2021 sneeuwde het flink. Tijdens de tweede coronalockdown was dit een zeer welkom cadeautje. De vers gevallen sneeuw biedt namelijk allerlei mogelijkheden om wiskunde te zien en te beleven. Zeker in een tijd van veel beeldschermwerk, was het voor studenten aan de lerarenopleiding de hoogste tijd ...
Draad van Ariadne januari 2022
Wiskunde voor kinderen van 4 t/m 12 jaar.
Anneke van Gool, Anneke Noteboom, Corinne Harten, Annette Markusse, Marike Verschoor, Pauline van Vliet, Cathe Notten
De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het blad Volgens Bartjens. De editie van januari staat in het teken van 40. Veel wiskundeplezier met de zoektocht naar 40 en de puzzels!
Kleine rekenspelletjes met een groot effect
Rekencoördinator aan het woord
Hanneke Kluten
In het voorjaar van 2020 zijn wij met ons team overgestapt naar Pluspunt versie 4 van Malmberg. Tegelijkertijd hebben we ook additioneel materiaal bekeken. Onze keuze viel op Rekensprint en spellen die gekoppeld zijn aan de SLO drempels.
Kijken naar Kinderen
Beelden brengen rekencoördinatoren op verhaal
Belinda Terlouw
In het schooljaar 2021-2022 is de NVORWO in samenwerking met diverse partners gestart met het organiseren van masterclasses. Op 6 oktober jl. stond Belinda Terlouw op het programma met een masterclass over Kijken naar Kinderen. Hierin liet ze aan rekencoördinatoren zien hoe je deze methodiek als middel kunt inzetten...
Geen dag hetzelfde
Groetjes van groep 4
Lia van Diem | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Net als vorige week neem ik vier kinderen mee uit groep 4. Het zijn redelijk sterke rekenaars en het is de bedoeling dat we verder gaan waar we vorige keer gestopt zijn. Dat is met wat grotere getallen rekenen.
Animo voor reken-wiskunde-activiteiten
Volgens het boekje
Marc van Zanten
De kans dat u de methode De wereld in getallen kent is vrij groot. Het is de meest gebruikte en langstlopende reken-wiskundemethode van dit moment. De eerste editie verscheen zo’n veertig jaar geleden, in 1981. De methode was al snel succesvol en droeg flink bij aan de groei die uitgeverij Malmberg in de jaren ’80 d...
Grote Rekendag: bouwavonturen
Onderzoekend rekenen is meer dan alleen sommen maken
Vincent Jonker en Monica Wijers
De titel van de 20e Grote Rekendag is 'Bouwavonturen'. Er komen veel rekenactiviteiten kijken bij bouwen: tekenen, inschatten, rubriceren, plannen ... De kinderen combineren denkkracht met handvaardigheid. Een heel avontuur! De kinderen ontdekken hoe het is om architect te zijn, of constructeur, of bouwer.
Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek januari 2022
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn alleen online beschikbaar.
De artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek sluiten aan bij het feestelijke karakter van deze Volgens Bartjens....
Wiskundeplezier
Verander je mindset door te durven, doen en begrijpen
Erik van Haren
In het najaar van 2021 kwam het boek Wiskundeplezier uit. En laat dat nu net ook het thema zijn van deze Volgens Bartjens. Speciaal voor deze jubileumeditie een artikel van de auteur van dit boek, Erik van Haren, waarin hij uiteenzet hoe je wiskundeplezier kunt creëren, zowel bij jezelf als bij je leerlingen.
...
Het bevorderen van algebraïsch redeneren in het reken-wiskundeonderwijs op de basisschool
Mara Otten
In het najaar van 2020 verdedigde ik mijn proefschrift ‘Algebraïsch redeneren op de basisschool: Zoeken naar balans’1. In mijn promotieonderzoek onderzocht ik of, in hoeverre en op wat voor manier het algebraïsch redeneren van basisschoolleerlingen gestimuleerd kan worden. Hiervoor ontwikkelden we onder andere een l...
Ervaringen van een lerarenopleider rekenen-wiskunde.
Suzanne de Lange
In het najaar van 2020 gaat de discussie in de ELWIeR- onderzoeksgroep over de ontwikkeling van het opleidingsonderwijs rekenen-wiskunde. De ELWIeR-onderzoeksgroep bestaat uit lerarenopleiders rekenen-wiskunde van Nederlandse lerarenopleidingen basisonderwijs. De groep doet praktijkgericht onderzoek naar het opleidi...
Rekenen op alle niveaus
Iris Verbruggen en Annette Markusse
‘Veel leerlingen leren niet zo goed rekenen als ze zouden kunnen’, kopt Marleen van der Lubbe naar aanleiding van het verschijnen van het onderzoek Peil.Rekenen-Wiskunde. Als elke leerling op zijn eigen niveau kan leren rekenen: hoe mooi zou dat zijn?