Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactie
De impact van de rekencoördinator
Annette Markusse en Iris Verbruggen
In deze editie van Volgens Bartjens zetten we graag de rekencoördinator in het zonnetje. Iedereen weet dat hun werk van onschatbare waarde is, maar in de praktijk krijgen ze niet altijd de support en middelen die ze écht nodig hebben. Hoog tijd om daar verandering in te brengen!

Rekencoördinator
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Reken maar dat rekenen
Belangrijk is in het leven
Dus aandacht daaraan geven
Kan echt heel veel betekenen

Leernetwerken voor onderwijsverbetering op de basisvaardigheden
Wilco Meijer en Martine van Schaik
Hoe kunnen begeleide leernetwerken helpen om scherp te krijgen wat jij als rekencoördinator moet doen om het reken-wiskundeonderwijs in de verschillende groepen op school te verbeteren?

Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek september 2024
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer is het eerste artikel van Adri Treffers, dat gaat over leren via probleemoplossen.

Digiwijzer
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Wiskundig denken is een sport
Een soort van hersengymnastiek
Met zelfs een eigen didactiek
Waardoor het denken soepel wordt

Tientallen tientallen
Groetjes van groep 3
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
‘Vandaag gaan we tientallen oefenen’, vertel ik tegen de groep.

Creatief denken in het reken-wiskundeonderwijs
Isabelle Oostveen-de Vink
Isabelle Oostveen – de Vink onderzocht de samenhang tussen creatief denken en reken-wiskunde prestaties onder leerlingen uit groep 7 van het regulier basisonderwijs in haar promotieonderzoek aan de Radboud Universiteit. In drie verschillende studies stonden twee vragen centraal: 1) Welke creatieve denkvaardigheden h...
Denkend aan Marsman
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Een tweekwarts of een vierkwarts maat
Een, twee, drie vier; een twee drie vier
Zo loop ik fijn langs een rivier
Die door oneindig laagland gaat

Herkennen van samenhang en verbanden
Dolf Janson
Oog hebben voor samenhang leidt tot flexibele en effectieve rekenaars. Dolf Janson beschrijft hoe je hier aandacht aan kunt besteden.

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en onderzoek
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij dit nummer gaat is het eerste artikel van Erika Schlatter en Marian Hickendorff. Zij beschrijven hoe leerl...

De breukenstroken van de bakker
Frans van Galen en Nickey Mertens
Een bakker wil meetstroken maken voor het snijden van een banketstaaf in eerlijke, gelijke stukken. Dat roept de vraag op naar de relaties tussen breuken.
Wil je zelf deze les geven? Download hier het lesplan.
Bij dit artikel staan video-opnamen van de les.

Over verbanden en verbinden
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Hoe meer verband bij het verbinden
Des te ingewikkelder de gewonde raakt
Als je ten slotte het verbinden staakt
Is het slachtoffer haast niet meer terug te vinden

Panamaconferentie 30 en 31 mei 2024
Jeffrey van Welsen
De 42e Panamaconferentie over reken-wiskundeonderwijs vindt plaats op donderdag 30 en vrijdag 31 mei 2024. Houd de website in de gaten voor nieuwe updates over het programma, informatie over het indienen van een voorstel voor een programmabijdrage en natuurlijk om je aan te melden: panamaconferentie.sites.uu.nl.
...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Ontwikkelingen aan de hand van vakdidactiek
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Een nieuw jaar! Namens het bestuur van de NVORWO wensen we eenieder een gezond, gelukkig en schitterend rekenwiskundig jaar toe.

Op zoek naar ideeën die potentieel hebben
Interview met Arthur Bakker
Annette Markusse
Arthur Bakker is sinds 1 januari 2024 hoogleraar Bètadidactiek en Curriculum in het aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek richt zich ook op vakdidactiek van rekenen-wiskunde. In dit interview vertelt hij over zijn plannen.

Wiskunst
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Wat analoog was, is nu digitaal
Nieuwe kennis wordt steeds sneller oud
We werken alweer jaren in de Cloud
En gaan daar met de feiten aan de haal.

Oud denken over wiskundeonderwijs
Volgens het boekje
Marc van Zanten
Verbeteren van reken-wiskundeonderwijs is teamwork. Dat geldt voor schoolteams, maar ook in breder verband.

Samen doelgericht het rekenonderwijs verbeteren
Iris Verbruggen en Annette Markusse
Het is lente! De natuur komt weer in beweging na de winter.
In het onderwijs zien we ook dingen tot bloei komen.

Op allerlei manieren oefenen
Volgens... de onderwijsadviseur
Annette Markusse
Conny Bodin-Baarends werkt als onderwijsadviseur bij 1801 jeugd & onderwijsadvies (vestiging Hoofddorp). Ze begeleidt basisscholen bij allerhande rekentrajecten. Regelmatig worden haar vragen gesteld over het oefenen: hoe oefen je effectief en hoe houd je kinderen gemotiveerd? Annette Markusse ging hierover met haar...

Gevarieerd en speels oefenen
Marianne Espeldoorn, Ronnie Huberts en Petra Kroon
Een goede rekenbasis, dat is wat de aanvankelijk rekenmethode Semsom beweegt. Het oefenen van de rekeninhoud gebeurt op allerlei manieren. In dit artikel laten de auteurs zien dat je jonge kinderen gevarieerd kunt laten oefenen waarbij aandacht is voor gerichte, productieve, adaptieve, bewegende en gedachtenvolle oe...

Rijke rekenproblemen in alle hoofdfasen van de leerlijn
Sanne de Ruiter en Janine Verkerk
Kinderen kunnen van rijke rekenproblemen heel wat leren. Volgens de auteurs maakt het daarbij niet uit waar de kinderen zich bevinden in de leerlijn.

Rijke rekenproblemen
Annette Markusse en Iris Verbruggen
Rekenen leer je om goed te kunnen functioneren in het leven van alledag. Dat spreekt voor zich, maar toch willen we er in deze Volgens Bartjens weer eens extra aandacht aan besteden.

Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek november 2022
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar.

Kritisch burgerschap volgens Bartjens
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Wat moet het bijzonder geweest zijn in de school van Willem Bartjens (1569-1638) in Amsterdam, beroemd geworden met zijn leerboek ‘Cijfferinghe’. En wat zullen de kinderen er veel geleerd hebben.

Kort en klein
Groetjes van groep 6
Lia van Diem | Illustratie: Marjolijn Brouwer
De rekenles vandaag gaat over maten. Lengtematen om precies te zijn.

Rekenen-wiskunde met jonge kinderen
Iris Verbruggen en Annette Markusse
‘Van die letters waar je mee kunt tellen’, hoorde ik mijn zoon van 5 jaar onlangs tegen zijn oma zeggen. Hij bedoelde natuurlijk de cijfers. Wat mij betreft kenmerkend voor de manier waarop jonge kinderen de wereld om zich heen tot zich nemen.

Geen dag hetzelfde
Groetjes van groep 4
Lia van Diem | Illustratie: Marjolijn Brouwer
Net als vorige week neem ik vier kinderen mee uit groep 4. Het zijn redelijk sterke rekenaars en het is de bedoeling dat we verder gaan waar we vorige keer gestopt zijn. Dat is met wat grotere getallen rekenen.

40 jaar wiskundeplezier
Annette Markusse en Iris Verbruggen
Veertig jaar geleden – ik was nog een sprieterige tiener met paardenstaart – zat ik in de brugklas van het Goese Lyceum en kreeg ik voor het eerst wiskunde. Wat een genoegen was dat!
_w400_h260_bgtop.jpg)
De didactische dictator
Volgens het boekje
Marc van Zanten
Niveauverschillen zijn iets om je bij neer te leggen – dat leek wel de onuitgesproken gedachte achter de in 1952 uitgebrachte rekenmethode Naar aanleg en tempo. De auteurs verzetten zich tegen het vroegere idee dat kinderen hun denken het beste zouden ontwikkelen door rekenen. De gevolgen daarvan? ‘Overdadig’ veel r...

Rekenen met het hoofd
Annette Markusse en Iris Verbruggen
Wat leerlingen op de basisschool moeten leren, is meer dan alleen vlot rekenen met getallen. Ze moeten ook leren omgaan met getalsmatige informatie in verschillende situaties, bijvoorbeeld tijdens het doen van boodschappen, het reizen met het openbaar vervoer of het lezen van nieuwsberichten. Onze leerlingen moeten ...
Onderwijskunde en vakdidactiek, versterking of spanningsveld?
Willem Vermeulen
Echte eigen producties van kinderen kunnen het inzichtelijk leren rekenen sterk bevorderen. Maar past dat wel binnen de mogelijkheden van de directe instructiemodellen die op veel scholen worden toegepast? In dit artikel gaat Willem Vermeulen in op deze vraag.

Rekenen op streefniveau 1S
Annette Markusse
Om het streefniveau 1S te kunnen behalen moeten leerlingen flexibel zijn in hun rekenaanpak. Maar wat betekent dat? En wat vraagt dit van de leerkrachten op de basisschool? Het zijn vragen waar we je graag over aan het denken willen zetten.

Reken-wiskundeonderwijs in 3D. Verslag van de 39e Panama-conferentie.
Ronald Keijzer en Iris Verbruggen
De titel van de 39e Panama-conferentie, Reken-wiskundeonderwijs in 3D, verwijst naar diepgang in het overdenken van het reken-wiskundeonderwijs. Dit verslag analyseert hoe deze diepgang in de overdenking naar voren kwam in verschillende bijdragen aan de conferentie. We stellen vast dat de verschillende dimensies in ...

Artikelen mei 2021 Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn alleen online beschikbaar. Bij dit nummer gaat het om een bijdrage van Marc van Zanten, naar aanleiding van zijn promotieonderzoek, en het verslag van de 3...

Aftrekopgaven rijgen of aanvullen
Hickendorff, M. (2021)
Er bestaan verschillende strategieën om aftrekopgaven zoals 812-784 op te lossen. In de huidige studie staan de strategieën rijgen (stapsgewijs aftrekken van 784) en aanvullen (optellen vanaf 784) centraal. De onderzoeksvraag is in hoeverre leerlingen hun strategie adaptief kiezen: de ‘beste’ strategie kiezen voor d...

Rondje rekencircuit
Meetkunde moet je doen!
Margreeth Mulder en Marije Bakker
Wiskunde is overal om ons heen maar eigenlijk nooit als kale sommen. Veel van de wiskunde om ons heen heeft te maken met meetkundige aspecten. En meetkunde moet je ervaren en moet je vooral zelf doen.