Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactie
Alle stemmen tellen
Marc van Zanten en Matthijs Driebergen
Het vormgeven van onderwijs voor burgerschap kan het beste gebeuren in samenhang met andere leergebieden. Ook rekenen-wiskunde biedt hier aanknopingspunten voor. In dit artikel laten de auteurs zien hoe de verbinding kan worden gelegd tussen doelen van burgerschapsonderwijs en van rekenen-wiskunde.

Van afleiding tot oplossing. De relatie tussen rekenkundige creativiteit en aandachtsprocessen.
Marije Stolte
Marije Stolte onderzocht in haar promotieonderzoek wat de samenhang is tussen verschillende aandachtsprocessen, creativiteit en rekenen/wiskunde. Ze voerde haar onderzoek uit bij basisschoolleerlingen tussen de 8 en 13 jaar oud. De resultaten laten zien dat de wijze waarop verminderde inhibitie samenhangt met (reken...

Sneeuwpoppen als wiskundig object
Sonja Stuber en Michiel Veldhuis
Halverwege februari 2021 sneeuwde het flink. Tijdens de tweede coronalockdown was dit een zeer welkom cadeautje. De vers gevallen sneeuw biedt namelijk allerlei mogelijkheden om wiskunde te zien en te beleven. Zeker in een tijd van veel beeldschermwerk, was het voor studenten aan de lerarenopleiding de hoogste tijd ...

Grote Rekendag: bouwavonturen
Onderzoekend rekenen is meer dan alleen sommen maken
Vincent Jonker en Monica Wijers
De titel van de 20e Grote Rekendag is 'Bouwavonturen'. Er komen veel rekenactiviteiten kijken bij bouwen: tekenen, inschatten, rubriceren, plannen ... De kinderen combineren denkkracht met handvaardigheid. Een heel avontuur! De kinderen ontdekken hoe het is om architect te zijn, of constructeur, of bouwer.

Reken op jezelf! De complexe relatie tussen zelfvertrouwen in rekenen en rekenprestaties
Annemiek Punter, Maartje van de Velde en Martina Meelissen
Volgens verschillende onderzoeken gaat een hoog zelfvertrouwen in rekenen samen met hoge rekenprestaties. In dit artikel wordt onderzocht in hoeverre in het Nederlandse basisonderwijs rekenprestaties en andere leerling- en schoolkenmerken samenhangen met zelfvertrouwen in rekenen. We kijken specifiek naar verschille...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Kletsende kubussen in de klas
Moniek Warmer
Leerlingen doorzoeken het lokaal nauwkeurig. Kasten worden uitgepakt en opbergboxen verschoven. Soms roept een kind: ‘Is dit nu een driehoek of toch een piramide?’ of ‘Heeft al iemand een kubus gevonden?’ ‘Hoe praat een rechthoek eigenlijk?’ en ‘Wat voor karakter heeft een cirkel? Is die lief of juist een stiekemerd...

De referentiematentoolkit
Marike Verschoor, Marc van Zanten en Stanja Oldengarm
Om rekenwiskundige informatie die je in het dagelijks leven tegenkomt naar waarde te kunnen schatten, is het handig om een set referentiegegevens paraat te hebben. In een online werkgroep op de Panama-conferentie 2021 gingen deelnemers, en van sommigen ook hun kinderen, op zoek naar hun eigen persoonlijke referentie...

Op Rekenreis!
Veel plezier tijdens de Grote Rekendag 2021!
Vincent Jonker
Vanwege de coronacrisis zijn er twee momenten om de Grote Rekendag van 2021 uit te voeren: op 24 maart en op 23 juni 2021 (en een eigen datum zoeken kan ook). Dit jaar is het thema 'Op rekenreis'.
_w400_h260_bgtop.jpg)
TIMSS-2019 beschouwd door twee bestuursleden van NVORWO
Michiel Veldhuis en Jenneken van der Mark
Wat een hoopgevende en positieve titel staat er boven het artikel van Martina Meelissen en Lin Weijn in dit nummer van Volgens Bartjens! Uit het TIMSS-rapport van 2019, waarover zij een boekje opendoen in hun artikel, blijkt dat de rekenvaardigheid van groep-6-leerlingen in Nederland weer is toegenomen en terug is o...
Noodgedwongen thuis leren rekenen
Remco Feskens en Jos Keuning
De wereld om ons heen kan snel veranderen, dat laat de coronacrisis wel zien. Vanwege de schoolsluiting moesten op stel en sprong nieuwe vormen van onderwijzen en leren worden ingericht. Met vereende krachten is dat gelukt. Het onderwijs kon doorgaan, maar dan vanuit huis. Maar welk effect heeft thuisonderwijs op he...
Volgens… de onderwijsadviseur
Wat kunnen onderwijsadviseurs met de resultaten van TIMSS?
Conny Bodin-Baarends
Welke aanwijzingen geeft het rapport voor de inrichting van ons reken-wiskundeonderwijs? We vroegen het aan Conny Bodin. Zij bespreekt een aantal opvallende uitkomsten vanuit haar ervaring als onderwijsadviseur.

Rekenspellenwedstrijd
Over de rekenspellenwedstrijd 2021
Corinne Harten en Anneke Noteboom
Voor de zevende keer organiseren Volgens Bartjens en de NVORWO samen met de Marnix Academie, 999-Games en Wizz-spel de wedstrijd ‘Bedenk het beste rekenspel’.
Ook zin om dit jaar mee te doen? Dat kan!
Wat we kunnen leren van het TIMSS-onderzoek
Annette Markusse
Begin februari steeg het waterniveau in de Nederlandse rivieren. Door grote hoeveelheden regen en sneeuw in Duitsland en Zwitserland liepen veel uiterwaarden onder. Iris Verbruggen, onze kersverse eindredacteur, woont vlakbij de Waal. Iedere dag ging ze samen met haar zoontjes even kijken hoe het water steeds hoger ...
_w400_h260_bgtop.jpg)
Nederlandse basisschoolleerlingen zijn beter gaan rekenen
Martina Meelissen en Lin Weijn
De rekenvaardigheden van groep 6 leerlingen zijn in 2019 toegenomen. Dit blijkt uit het internationale trendonderzoek TIMSS. Nederland hoort voor rekenen weer tot de subtop. Jongens zijn echter nog steeds betere rekenaars dan meisjes. Leerlingen die thuis soms of geen Nederlands spreken, rekenen beduidend minder goe...

Met Torpedo terugblikken om vooruit te komen in het oplossen van reken-wiskundeproblemen
Kool, M. (2020).
Leerkrachten die hun leerlingen willen ontwikkelen tot reken-wiskundige probleemoplossers moeten zelf ook goede probleemoplossers zijn. Om toekomstige leraren basisonderwijs, aan dit doel te laten werken is het van belang dat ze nonroutine reken-wiskundige problemen op-lossen en bovendien daarbij reflecteren...

Spel in de rekenles - Lost Cities
Anneke Noteboom
Lost Cities is een kaartspel waar 2 spelers samen oefenen met het optellen - optellen tot 10, het optellen van de scores- en door het gebruik van strafpunten ook met negatieve getallen. Het kan gespeeld worden vanaf groep 5 en duurt maximaal 1/2 uur.
_w400_h260_bg.png)
Praktische voorbeelden bij "Rekenproblemen open aanbieden" - Jaargang 27, nummer 2
Frans van Galen en Lia Oosterwaal
Praktische voorbeelden over hoe je kinderen kunt leren redeneren over open rekenproblemen.

Spel in de rekenles - Clever (jrg. 38, nr. 3, 2019)
Anneke Noteboom
Bij het rekenspel Clever moet je je hersens gebruiken! Bij Clever gaat het om handig spelen en redeneren en niet zo zeer om handig rekenwerk.

Spel in de rekenles - Kwatro
Anneke Noteboom
In een klein doosje zit dit spel dat een combinatie lijkt van Set en Qwirkle. Het spel voor groep 4 en hoger vraagt logisch denken en redeneren van kinderen en in beperktere mate ook meetkundig redeneren. Daarnaast wordt bij de puntentelling ook geoefend.

Spel in de rekenles - Tricoda
Anneke Noteboom
Tricoda is een mooi uitgevoerd spel voor kinderen vanaf groep 4 dat draait om logisch denken en redeneren. Het vraagt weinig van de leraar, want het spel is in enkele minuten uitgelegd. De kinderen die het speelden, vonden het leuk en spannend.
Traditionele en realistische algoritmen bij het oplossen van deelsommen in groep 8
G. Rademakers, C. van Putten, M. Beishuizen & J. J
Een nadere analyse van PPON-materiaal uit 1997 - G. Rademakers, C. van Putten, M. Beishuizen & J. Janssen - Hs InHolland, Rotterdam, Universiteit Leiden, Citogroep, Arnhem

Leren van en met elkaar - Beter rekenonderwijs door professionele leergemeenschappen
R. Keijzer, F. Munk, J. Smit en A. Bakker
Overal in het land starten lerende netwerken die zich gezamenlijk buigen over een grote verscheidenheid aan onderwerpen. Zo heeft het schoolbestuur Sarkon rekencoördinatoren bovenschools in een Professionele Leergemeenschap (PLG) samengebracht.
_w400_h260_bg.jpeg)
Anneke Noteboom
Stel je voor: Jouw zelfbedachte rekenspel in de winkel! Dat kan... als je meedoet aan deze wedstrijd!

Spel in de rekenles - Blokus Duo
Anneke Noteboom
Blokus Duo is een aantrekkelijk spel voor twee spelers voor kinderen vanaf groep 2 /3 dat een beroep doet op het ruimtelijk inzicht en op logisch denken en redeneren.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Grote Rekendag 2025
Eerlijk delen
Simone van der Maeden en Vincent Jonker
De Grote Rekendag (GRD) brengt rekenen tot leven met uitdagende, creatieve activiteiten die leerlingen van groep 1 tot en met 8 inspireren. In dit artikel lees je waarom de GRD zo belangrijk is en vertellen we meer over het thema van 2025: eerlijk delen.

Schapen tellen
Volgens het boekje
Marc van Zanten
Een van de eerste wiskundige activiteiten van jonge kinderen is tellen. Grip krijgen op de telwoorden, de volgorde daarvan, het leggen van de één-één relatie tussen uitgesproken telwoorden en getelde objecten, weten dat het laatst gebruikte telwoord de getelde hoeveelheid aangeeft… tellen lijkt misschien eenvoudig, ...

Rekenen en wiskunde ontdekken met kleuters
Werken aan de doorgaande lijn
Patty den Hartog, Lindy Nelissen, Christel Bongers, Marianne Soeters en Nico Eigenhuis
In dit artikel vertellen de auteurs het verhaal van het reken-wiskundeonderwijs bij de kleuters op de Hobbitstee. Hun enthousiasme werkte aanstekelijk en inspirerend. Het leidde ook tot meer meetkundige activiteiten in de hogere groepen.

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek, januari 2025
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Het eerste artikel is geschreven door Alexander Schüller en gaat over het rekenen van anderstaligen.
...

Het jonge kind
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Hoe oud mag een kind zijn om te behoren
Tot de jongste groep, die van het jonge kind
Maakt het uit hoe oud het kind zichzelf vindt
Of het toegelaten wordt, of afgewezen

Eerlijk delen
Frans van Galen en Fenne van Os
De komende Grote Rekendag gaat over eerlijk delen. De kleuterklas van Fenne van Os heeft er al hard over nagedacht. Wil je deze les zelf geven? Download hier het lesplan en de presentatie.

Zo kunnen leerkrachten thuistalen benutten om rekenen-wiskunde te leren!
Alexander K. Schüler-Meyer
Dit artikel benadrukt drie eisen voor leraren om de meertaligheid van leerlingen te herkennen en optimaal voor betekenisgeving te benutten in de klas: meertaligheid activeren in de les, inzicht krijgen in de wiskundige waarde van meertalige bijdragen, en deze bijdragen toepassen om wiskundig begrip te versterken. Zo...

Rekensport
Groetjes uit groep 3
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Aan het begin van de les laat ik de kinderen een cijfertekening zien waarbij de punten op volgorde met elkaar verbonden moeten worden. “Zoek het laagste en hoogste getal maar eens op.” vraag ik.

Puzzelen
Frans van Galen, Jelle van Toledo en Arjan Haak
Twee interessante rekenpuzzels voor leerlingen van de bovenbouw. Hoe zou je ze zelf aanpakken?
Wil je zelf deze les geven? Download hier het lesplan van 34 tennisballen en van Grootste en kleinste verschil.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Het oplossen van problemen
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Namens het bestuur van de Nederlandse Vereniging voor het Ontwikkelen van Reken- en Wiskundeonderwijs willen we graag met jullie meedenken over inzichten rondom het oplossen van problemen. Dit is een actueel onderwerp dat van grote betekenis is voor de ontwikkeling van rekenen en wiskunde bij leerlingen.
_w400_h260_bgtop.jpg)
Wiskundig probleemoplossen en modelleren in de conceptkerndoelen
Marc van Zanten
Onlangs zijn de conceptkerndoelen voor rekenen en wiskunde[i] definitief opgeleverd. Naar verwachting zullen deze doelen in 2026 of 2027 wettelijk worden vastgesteld. Twee van de doelen gaan over wiskundig probleemoplossen en wiskundig modelleren. Wat houden deze doelen precies in en waarom zijn ze belangrijk?
...

Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek
maart 2025
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Het eerste artikel is van Maarten Müller. Hij schrijft over ‘Building Thinking Classrooms’.
...