Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.
Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactieWiskunde in spontaan spel realiseren
Ronald Keijzer (Hogeschool iPabo) en Marjolijn Peltenburg (Marnix Academie)
Een case study in dit artikel beschrijft kenmerken van het leren van een leerkracht in groep 1 en 2. We reconstrueren hoe dit leren zich ontwikkelt in een heterogene professionele leeromgeving (PLG) van pedagogisch medewerkers, leerkrachten groep 1-2 en onderzoekers, die gericht is op het stimuleren van de taal- en ...
Kansen voor wiskunde-talenten op de pabo
Petra Hendrikse
In dit artikel bespreken we de ontwikkeling en uitvoering van een onderwijsvariant die speciaal is ontwikkeld voor de sterkere reken-wiskundestudent op de pabo. We hebben gekozen om in deze opleidingsvariant de student inhoudelijk uit te dagen met wiskundige onderwerpen die verder gaan dan het referentie niveau 3S. ...
Georganiseerde nieuwsgierigheid
Cathe Notten
De hoofdredacteur van Volgens Bartjens bespreekt de artikelen in dit nummer.
Op reis met Ieke en Pol
Een rekendag vol verhalen
Frans van Galen
‘Op rekenreis’ is de titel van de Grote Rekendag 2021, die plaatsvindt op woensdag 24 maart. Dit keer zijn de activiteiten in elke groep georganiseerd rond een verhaal waarin de hoofdpersonen een avontuurlijke reis maken. De leerlingen reizen mee en lossen de rekenproblemen die onderweg opduiken op. Frans van Galen ...
Volgens het boekje
Eigen producties, een geschiedenis
Marc van Zanten
Leerlingen eigen producties laten maken is een sterk en motiverend middel om leren te faciliteren. Het komt voor in bijna alle reken-wiskundemethodes en je kunt het zelf ook eenvoudig integreren in je lessen. De geschiedenis van dit didactische fenomeen laat verschillende manieren zien waarop je eigen producties kun...
Onderzoekspraktijk rekenen-wiskunde basisonderwijs
Zeker weten?!
Kees Hoogland
Deze keer
Groetjes van groep 4
Lia van Diem
Wat zijn tafelsommen toch moeilijk voor sommige kinderen. Vandaag zitten er twee jongens bij me. Nathan en IJsbrandt. Eerst gaan we getallen maken door met twee dobbelstenen te gooien. Op een staan alle tientallen en op de andere o tot en met 10. Ze gooien ieder voor zichzelf. Gooien ze bijvoorbeeld 40 en 3 dan schr...
Wekt dit jouw nieuwsgierigheid?
Onderzoek je eigen wiskundige houding
Annette Markusse
Vrouw smokkelt 2 kilo goud in schoenen
Een Russische vrouw is bij een controlepost in Siberië betrapt met bijna twee kilo goud in haar schoenen. Volgens de lokale autoriteiten probeerde ze acht goudstaven met een totale waarde van zo’n 5 miljoen roebel (71.000 euro) over de Chinese grens te smokkelen.De vrouw viel op...
Oneindig
wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar
Anneke van Gool, Anneke Noteboom, Corinne Harten, Geeke Bruin-Muurling, Annette Markusse, Marike Verschoor, Pauline van Vliet Cathe Notten
Wel honderd dinobotten op een hoop
Een rollenspel als middel om de rekenwoordenschat te ontwikkelen
Aafke Bouwman
Een leraar die meespeelt in de hoeken en in de ontstane spelverhalen rekentaal inbrengt, is voor jonge kinderen een natuurlijk voorbeeld om reken- en wiskundige begrippen van over te nemen. Zo vergroten de kinderen hun rekenwoordenschat en die wordt actief ontwikkeld als ze rekentaal in hun eigen rollenspel gaan geb...
Nog lang niet uitgeteld
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld
IJskoud rekenen
Classificeren en seriëren bij twee winterse prentenboeken
Rob van Bree en Hanneke van Bree
Ongeorganiseerde nieuwsgierigheid
Kleine kinderen worden groot
Cathe Notten
Wiskunde is overal
Contexten en modellen in het reken-wiskundeonderwijs
Belinda Terlouw
Wiskundige communicatie
Rekenen-wiskunde in tijden van Covid-19
Ronald Keijzer, Petra Hendrikse en Randy Bosch
Artikelen van januari 2021
Redactioneel
Ronald Keijzer
Een nieuw begin!
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Allereerst willen wij als bestuur iedereen een heel goed nieuw jaar wensen! Na het enerverende jaar dat achter ons ligt, is het weer tijd voor een nieuw begin. Zoals ieder jaar heeft het begin van dit jaar een wat dubbele betekenis. Vol goede voornemens en verwachtingen van wat 2021 ons zal brengen, maken wij als NV...
Aftrekopgaven rijgen of aanvullen
Hickendorff, M. (2021)
Er bestaan verschillende strategieën om aftrekopgaven zoals 812-784 op te lossen. In de huidige studie staan de strategieën rijgen (stapsgewijs aftrekken van 784) en aanvullen (optellen vanaf 784) centraal. De onderzoeksvraag is in hoeverre leerlingen hun strategie adaptief kiezen: de ‘beste’ strategie kiezen voor d...
Videogebruik bij de Grote Rekendag
Welling, J.F., Jonker, V.H., & Broekhuizen, M.L. (2021)
Onderzoek naar het gebruik van instructievideo’s en achtergrondvideo’s in de klas en de manier waarop deze ingezet kunnen worden bij de Grote Rekendag
In dit onderzoek is onderzocht hoe leerkrachten aankijken tegen videogebruik in de klas, waarom video’s van toegevoegde waarde kunnen zijn in de klas, wat...
Op weg naar NVORWO onderzoeksagenda
Keijzer, R. & Veldhuis, M. (2020).
Geringe aandacht voor vakdidactisch onderzoek bij rekenen-wiskunde was aanleiding voor de NVORWO om een vakdidactische onderzoeksagenda op te laten stellen. Om de leden van de vereniging te ondersteunen bij keuzes die typerend zijn voor een dergelijke agenda worden in dit artikel aspecten van een dergelijke ...
Met Torpedo terugblikken om vooruit te komen in het oplossen van reken-wiskundeproblemen
Kool, M. (2020).
Leerkrachten die hun leerlingen willen ontwikkelen tot reken-wiskundige probleemoplossers moeten zelf ook goede probleemoplossers zijn. Om toekomstige leraren basisonderwijs, aan dit doel te laten werken is het van belang dat ze nonroutine reken-wiskundige problemen op-lossen en bovendien daarbij reflecteren...
Rekenen in hoeken en circuits
Hoofdredacteur van Volgens Bartjens, Cathe Notten
Cathe Notten
De hoofdredacteur van Volgens Bartjens bespreekt de artikelen van dit nummer.
Goed rekenen
Groetjes van groep 4
Lia van Diem
Juf Lia van Diem gaat met 'haar' groep vier aan de slag met die moeilijke tafel van 2 en tafel van 10.
Aan de slag met meten
Een meethoek in de middenbouw
Uschi van der Velden en Pauline van Vliet
Met ervaringsgerichte meetactiviteiten wordt rekenen met maten leuker en werk je aan een stevige basis voor inzichtelijk rekenen. Doen wordt snappen als je leerlingen de mogelijkheid kunt geven om vanuit de activiteiten hun opgedane ervaringen om te zetten naar bruikbare kennis over meten.In dit artikel geven Uschi ...
Rondje rekencircuit
Meetkunde moet je doen!
Margreeth Mulder en Marije Bakker
Wiskunde is overal om ons heen maar eigenlijk nooit als kale sommen. Veel van de wiskunde om ons heen heeft te maken met meetkundige aspecten. En meetkunde moet je ervaren en moet je vooral zelf doen.
Rekenen met rekenkisten
Betekenisvol rekenonderwijs in heterogene groepen
Jessica Nelissen en Dianne Roerdink
Het ABC ontwierp rekenkisten voor zogenaamde nieuwkomers op basis van de modellen uit het protocol ERWD. Maar ook voor het reguliere onderwijs kunnen de rekenkisten een waardevolle aanvulling zijn door de inzet van concreet materiaal, rekenspellen en diverse coöperatieve werkvormen. In een klas met grote verschillen...
Feest!
Wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar
Geeke Bruin-Muurling, Anneke van Gool, Corinne Harten, Annette Markusse, Anneke Noteboom, Cathe Notten, Marike Verschoor, Pauline van Vliet
De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het blad Volgens Bartjens.
Waar haal ik het vandaan?
Paboboeken rekendidactiek: een schat aan informatie en ideeën
Marije Bakker
Een groeiend aantal scholen zoekt naar manieren om het rekenen meer bij de belevingswereld van de leerlingen aan te laten sluiten. ‘Hoe kunnen we losser met de methode omgaan’, is een steeds meer gehoorde vraag onder leerkrachten. Hoe komen we aan informatie om dat goed te kunnen doen? Onderwijsadviseur Marije Bakke...
Spelen met tijd
Digitale tijd met digitale middelen
Ronald Keijzer, Petra Farber, Anna Hotze, Annet Voskuil
Op OBS de Stap in Landsmeer onderzoekt een innovatieteam hoe je computational thinking kunt integreren in het onderwijs1. Leerlingen uit de hoogste groepen worden ingeschakeld om onderwijs te ontwerpen voor jongere kinderen. Zo kunnen verschillende jaargroepen tegelijkertijd en met dezelfde activiteit leren. In een ...
Groep 3 in zes hoeken
Een aanzet tot een doorlopende lijn rekenen in hoeken
Henk Logtenberg en Martine van Schaik
Met behulp van subsidie van de NVORWO hebben de auteurs van dit artikel lesmateriaal ontwikkeld voor het vormgeven van rekenen-wiskunde in hoeken. Het lesmateriaal biedt leerkrachten van groep 3 ideeën en lessuggesties om rekenen-wiskunde doelgericht spelenderwijs vorm te geven in hoeken. Dit materiaal kan tevens al...
Artikelen november 2020
Redactioneel
Ronald Keijzer
Hoofdredacteur van Volgens Bartjens Ontwikkeling en Onderzoek Ronald Keijzer bespreekt de artikelen in dit nummer.
Reken-wiskundeonderwijs tijdens Corona
COVID-19: de scholen op slot
Jelle Brandsma, Femke Keer en Loek Spitz
Toen in maart 2020 de scholen sloten in verband met de corona-pandemie, werd het onderwijs enorm op de proef gesteld. Maar met de gebruikelijke flexibiliteit van leraren ging iedereen op zoek naar andere manieren om de leerlingen les te kunnen geven. In dit artikel doen de auteurs verslag van een vragenlijstonderzoe...
Huub
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld
Een trampoline voor zijn zoon
Een onvergetelijk cadeau
Het springvlak net op grasniveau
Fantastisch leek hem dat gewoon
Nu eventjes een kuiltje spitten
Drie meter was de middenlijn
De diepte moest een meter zijn
Een eitje, ja hij zag het zitten
Maar pi maal deze diameter
En dat een meter in de grond
Dat betekent wel...
NVORWO: ontwikkelingen
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
In haar column vertelt NVORWO-voorzitter Jenneken van der Mark over de ontwikkelingen van de afgelopen tijd.
Fred Goffree (1934 - 2020)
Keijzer, R, Oonk, W. & Van Zanten, M. (2020).
Fred Goffree overleed dit voorjaar. Hij is van grote betekenis geweest voor de ontwikkeling van het reken-wiskundeonderwijs. Hij richtte zich daarbij vooral op de lerarenopleiding. In dit 'In memoriam' eren en duiden we zijn bijdragen aan de opleidingsdidactiek rekenen-wiskunde.
Waarom de Grote Rekendag?
Brachten, S.E., Broekhuizen, M.L., & Jonker, V.H. (2020).
Leerlingen van Nederlandse basisscholen besteden een behoorlijk deel van hun tijd aan rekenen-wiskunde. De gemiddelde rekenles is echter beperkt tot een relatief korte interactieve instructie van nieuwe inhoud; de rest van de tijd besteden de leerlingen aan het zelfstandig verwerken van deze nieuwe inhoud via het ma...