Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.
Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactieRekenen-wiskunde in groep 1 en 2
Annette Markusse en Iris Verbruggen
Het fascinerende aan rekenen-wiskundeonderwijs bij kleuters is dat je gedurende de hele dag geplande en spontane momenten kunt benutten om kinderen uit te dagen, na te denken over reken-wiskunde. Daarbij vervagen vaak de grenzen tussen vakgebieden en vloeien verschillende ontwikkelingsgebieden moeiteloos in elkaar o...
Werken met een bedoeling in groep 1-2
Spelenderwijs rekenen met een duidelijk plan
Marije Bakker en Margreeth Mulder-Bunk
Dit artikel beschrijft hoe rekenonderwijs in groep 1-2 effectief kan bijdragen aan een stevige rekenbasis voor de toekomst. Door een goed doordachte speelleeromgeving te creëren en met een doelgericht aanbod te werken, krijgen leerlingen de ruimte om spelenderwijs rekenvaardigheden te ontwikkelen.
Eerlijk delen
Frans van Galen en Fenne van Os
De komende Grote Rekendag gaat over eerlijk delen. De kleuterklas van Fenne van Os heeft er al hard over nagedacht. Wil je deze les zelf geven? Download hier het lesplan.
Soep met meester
Verhoudingsgewijs denken bij kleuters
Margien Bakker, Hans Huisman en Ronald Keijzer
In deze lesactiviteit leren jonge kinderen over verhoudingen door samen tomatensoep te maken. Meester Hans combineert taal, rekenen-wiskunde en onderzoekend leren, zodat de kinderen spelenderwijs nieuwe woorden ontdekken, leren redeneren over hoeveelheden en hun eigen smaakvoorkeuren verkennen. Deze vakoverstijgende...
Omgaan met onvolkomenheden in prentenboeken
Rekenen met Bennie de baksteen
Rob en Hanneke van Bree
Om met prentenboeken te kunnen rekenen, moeten ze reken-wiskundige aspecten bevatten, zoals groei, richtingen en eerlijk delen. Als je goed kijkt, zie je dat die aspecten in prentenboeken vaak correct weergegeven worden, maar niet altijd. Soms kom je kleine foutjes, onnauwkeurigheden of inconsistenties tegen. Kun je...
Bingo
Groetjes uit groep 3
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Het digibord doet het niet meer. Net op het moment dat ik de rekenles wil starten. Gelukkig staat op het bord een viervak. Daar beginnen we in groep 3 altijd onze rekenlessen mee. In elk vak staat normaal gesproken een rekensom die de kinderen al behandeld hebben. Het is een mooie en leuke herhaling die elk kind op ...
Draad van Ariadne januari 2025
Het Draad-ontwikkelteam | Illustraties: Nina Lathouwers
De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's met wiskunde voor kinderen van 4 tot en met 12 jaar. De Draad staat in het midden van het tijdschrift Volgens Bartjens.
In deze editie gaat het over eerlijk delen en over een dierentuin.
Je vindt hier de Draad van Ariadne van januari 2025.
Schapen tellen
Volgens het boekje
Marc van Zanten
Een van de eerste wiskundige activiteiten van jonge kinderen is tellen. Grip krijgen op de telwoorden, de volgorde daarvan, het leggen van de één-één relatie tussen uitgesproken telwoorden en getelde objecten, weten dat het laatst gebruikte telwoord de getelde hoeveelheid aangeeft… tellen lijkt misschien eenvoudig, ...
Kijken naar kleutertekeningen door een wiskundebril
Madhuvanti Anantharajan en Annette Markusse
Kleutertekeningen worden vaak geassocieerd met creatieve expressie, maar in dit artikel laten we zien dat ze ook een fascinerend inkijkje kunnen bieden in verschillende aspecten van het wiskundige denken van jonge kinderen.
Ophelia leert kleuters beter rekenen met prentenboeken
Cijfers & letters
Gerard Hartdorff
Volgens mij kun je bij ieder prentenboek wel een rekenactiviteit bedenken. Kleuters moeten gewoon goed leren luisteren om te horen waar een verhaal over gaat. Zo train je het geheugen en dat heb je later hard nodig bij een vak als rekenen.
Op weg naar kritisch wiskundig denken met jonge kinderen
Jaccoline Klein-van ’t Noordende
Kritisch wiskundig denken en jonge kinderen – (hoe) gaat dat samen? Jonge kinderen staan vaak open en onbevangen in de wereld. Wat ze zien en horen is voor hen waarheid. Dit lijkt haaks te staan op een kritische wiskundige houding, waarbij de centrale vraag is: “Klopt dat wat ik zie en lees wel?” In dit artikel laat...
Het jonge kind
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Hoe oud mag een kind zijn om te behoren
Tot de jongste groep, die van het jonge kind
Maakt het uit hoe oud het kind zichzelf vindt
Of het toegelaten wordt, of afgewezen
Rekenen en wiskunde ontdekken met kleuters
Werken aan de doorgaande lijn
Patty den Hartog, Lindy Nelissen, Christel Bongers, Marianne Soeters en Nico Eigenhuis
In dit artikel vertellen de auteurs het verhaal van het reken-wiskundeonderwijs bij de kleuters op de Hobbitstee. Hun enthousiasme werkte aanstekelijk en inspirerend. Het leidde ook tot meer meetkundige activiteiten in de hogere groepen.
Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek, januari 2025
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Het eerste artikel is geschreven door Alexander Schüller en gaat over het rekenen van anderstaligen.
...
Uit de rugzak van meester Bartjens
Maken jullie het beste rekenspel?
NVORWO, Wizz-spel en Volgens Bartjens
Rekenspellenwedstrijd schooljaar 2024-2025 is weer van start!
Voor de negende keer organiseren Volgens Bartjens en NVORWO in samenwerking met Wizz Spel de rekenspellenwedstrijd ‘Bedenk het beste rekenspel’! Wij nodigen je uit om een eigen rekenspel te maken en in te sturen. Er zijn weer mooie spellenpakketten te wi...
Zo kunnen leerkrachten thuistalen benutten om rekenen-wiskunde te leren!
Alexander K. Schüler-Meyer
Dit artikel benadrukt drie eisen voor leraren om de meertaligheid van leerlingen te herkennen en optimaal voor betekenisgeving te benutten in de klas: meertaligheid activeren in de les, inzicht krijgen in de wiskundige waarde van meertalige bijdragen, en deze bijdragen toepassen om wiskundig begrip te versterken. Zo...
‘Probeer het maar!’ Leraren-in-opleiding onderwijzen algebraïsch redeneren
Mara Otten en Michiel Veldhuis
In dit artikel beschrijven we hoe vijf leraren-in-opleiding de vertaalslag maken van een voorbeeldles over algebraisch redeneren op de opleiding naar hun stagepraktijk. We bekijken de lesdoelen die ze formuleren, het lesverloop en hun eigen reflectie op de gegeven les. Daarnaast reflecteren we op de potentie van de ...
De impact van de rekencoördinator
Annette Markusse en Iris Verbruggen
In deze editie van Volgens Bartjens zetten we graag de rekencoördinator in het zonnetje. Iedereen weet dat hun werk van onschatbare waarde is, maar in de praktijk krijgen ze niet altijd de support en middelen die ze écht nodig hebben. Hoog tijd om daar verandering in te brengen!
De inzet van het functieprofiel rekencoördinator
Carin Jonkers, Jiska van Hall, Robin Groot en Stanja Oldengarm
In 2023 is, in lijn met één van de speerpunten van de NVORWO, een functieprofiel voor de rekencoördinator opgesteld. Het profiel biedt inzicht in verwachte kennis, vaardigheden, taken en verantwoordelijkheden, en hoe deze te ontwikkelen. Dit artikel beschrijft enkele manieren waarop het functieprofiel ingezet kan wo...
Rekencoördinator
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Reken maar dat rekenen
Belangrijk is in het leven
Dus aandacht daaraan geven
Kan echt heel veel betekenen
Kijklijnen
Frans van Galen en Marissa de Munnik
Kunnen kinderen zelf ontdekken wat een kijklijn is? De les die Frans van Galen en Marissa de Munnik bespreken, laat zien dat dit zeker mogelijk is.
Wil je zelf deze les geven? Download hier het lesplan.
Een handboek voor rekencoördinatoren
Volgens het boekje
Marc van Zanten
Niet alleen in Nederland kennen we rekencoördinatoren. In het Verenigd Koninkrijk bestaan ze ook. En al lang ook, getuige het ‘handbook for primary mathematics co-ordinators’ uit 1989.
Ruim baan voor de rekencoördinator
Een goed opgeleide- en gefaciliteerde rekencoördinator kan bergen verzetten
Belinda Terlouw
Hoe kijken rekencoördinatoren zelf aan tegen de invulling van het functieprofiel in de onderwijspraktijk? Belinda Terlouw sprak met afgestudeerde rekencoördinatoren, die elkaar ontmoeten in een netwerk, evenals met rekencoördinatoren in opleiding aan Hogeschool KPZ.
Kijken, snijden, denken.
GRD-lesidee
Vincent Jonker
In deze activiteit draait het allemaal om experimenteren, overleggen en ruimtelijk redeneren. De leerlingen maken doorsneden van een appel en een kubus.
Draad van Ariadne november 2024
Het Draad-ontwikkelteam | Illustraties: Nina Lathouwers
De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het tijdschrift Volgens Bartjens.
Met deze editie ga je lekker bouwen.
Je vindt hier de Draad van Ariadne van november 2024.
Hier staat de handleiding.
Functieomschrijving taalcoördinator
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Het novembernummer van Volgens Bartjens staat helemaal in het teken van het functieprofiel van de rekencoördinator. Dit profiel is opnieuw vastgesteld omdat het in de praktijk zeer verschillend werd ingevuld. Alleszins begrijpelijk natuurlijk, maar het is de verdienste van de NVORWO dat er nu een nieuwe versie is ve...
Samen sterk in rekenen
De meerwaarde van een bovenschoolse rekenspecialist
Linda van den Anker
In dit artikel wordt inzicht gegeven in de rol van de bovenschools rekenspecialist en de impact daarvan op het rekenonderwijs. Door samenwerking, kennisdeling en gerichte ondersteuning wordt gezamenlijk gewerkt aan het vergroten van de rekensuccessen van leerlingen.
Mijn Vakdidactiek – Jouw vakdidactiek
Belinda Terlouw
Dit jaar verscheen Mijn Vakdidactiek rekenen(-wiskunde), geschreven door Geeke Bruin-Muurling, bij uitgeverij Van Gorcum. Het is een helder en inspirerend boek dat je aan het denken zet. Naast een rijke bron aan inzichten en ideeën die zij op authentieke wijze over het voetlicht brengt, werpt ze een frisse, nieuwe b...
Een half uur
Groetjes van groep 3
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Vanmorgen zag Lex op het bord de planning voor vandaag. Hij werd al helemaal blij toen hij rekenen erbij zag staan. ‘Gaan we met halve uren doen?’ vroeg hij blij. Toen ik ja knikte kwam er een grote lach op zijn gezicht. ‘Hoe lang duurt dat nog?’ was zijn volgende vraag. ‘Dat duurt nog wel 3 halve uren.’ zei ik.
...
Rekenen-wiskunde leren door spel en ontdekking
Gerrianne Buit-Wessels
In een tijd waarin technologie een steeds grotere rol speelt in het onderwijs, wordt het steeds belangrijker om leerlingen op nieuwe, inspirerende manieren te laten leren. Dit artikel beschrijft hoe een innovatieve online methode, rekenen-wiskunde op een speelse en interactieve manier aanbiedt, waardoor het leerproc...
Van spel naar succes: rekenen op een speelse manier
Rekencoördinator aan het woord
Anne Douwenga-Quarré
In het midden van onze school staat een kleurrijke kast: de prachtige rekenkast van Wizz-Spel. Voor iemand die graag spelletjes speelt én rekencoördinator is op een basisschool, is dat natuurlijk fantastisch. Maar hoe geef je deze rekenkast een plek in je onderwijs? En hoe zorg je ervoor dat ook je collega’s hiermee...
Leernetwerken voor onderwijsverbetering op de basisvaardigheden
Wilco Meijer en Martine van Schaik
Hoe kunnen begeleide leernetwerken helpen om scherp te krijgen wat jij als rekencoördinator moet doen om het reken-wiskundeonderwijs in de verschillende groepen op school te verbeteren?
Een rekencoördinator op iedere basisschool!
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Het thema van deze Volgens Bartjens is van groot belang voor de NVORWO. Eén van de speerpunten van onze vereniging is namelijk het streven naar een rekencoördinator op elke school.
Volgens Bartjens - Ontwikkeling en onderzoek, november 2024
Ronald Keijzer
Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. Bij deze editie is het eerste artikel van Kees Buijs. Hij maakt een analyse van peilingen van het onderwijsniv...
Recensie: Beeld & Box Gecijferdheid – Rekenen in beeld
Petra Schalkwijk-Flapper en Annette Markusse
De Beeld & Box Gecijferdheid is een effectief hulpmiddel om leerlingen te helpen de betekenis van rekenen-wiskunde in het dagelijks leven te ontdekken. De box bevat honderd beeldkaarten met foto’s van herkenbare situaties, zoals grote hoeveelheden, patronen en meetkundige vormen. Deze visuele prikkels nodigen leerli...
Rekenprestaties in de afgelopen 15 jaar: is er een neerwaartse tendens?
Kees Buijs
Is er sprake van een substantiële en gestage achteruitgang van de leerresultaten van het reken-wiskundeonderwijs in Nederland in de afgelopen 15 jaar? En is het dus terecht dat er over deze achteruitgang regelmatig ophef in de media wordt gemaakt?