Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.
Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactieZo! wil ik leren rekenen
Rijke rekenlessen voor het primair en speciaal onderwijs
Waarom is het handig om groepjes van tien te maken als je een grote hoeveelheid moet tellen? Wat betekent vermenigvuldigen eigenlijk? En waarom meten we oppervlakte met een vierkante maat?
Het is belangrijk dat we leerlingen in het primair onderwijs actief laten nadenken over dit soort vraagstukken, omdat ze daarm...
Hoe rekenen leerlingen aan het eind van het basisonderwijs rekenopgaven uit?
Een analyse van de schriftelijke uitwerkingen van deelnemers aan Peil.Rekenen-wiskunde 2019
Erika Schlatter & Marian Hickendorff
Het hier beschreven onderzoek beschrijft een landelijk representatief beeld van welke strategieën schoolverlaters in het (s)bo gebruiken om meercijferige optel-, aftrek-, vermenigvuldig- en deelopgaven, zoals 7849 : 12 en 14,72 + 3,13 + 5,28, op te lossen. Daartoe zijn de oplossingsstrategieën van deelnemers aan Pei...
Diagnostisch rekenen-wiskunde assessment in groep 5
Jorine Vermeulen
Diagnostisch assessment werd oorspronkelijk ingezet voor het diagnosticeren van speciale onderwijsbehoeften. Met de komst van Passend Onderwijs worden diagnostische instrumenten ontwikkeld om het formatief handelen van leraren te ondersteunen. In het hier beschreven promotieonderzoek werden de kenmerken van diagnost...
Denkend aan wiskunde
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Denkend door rekenen-wiskunde, denkend in rekenen-wiskunde, denkend aan wiskunde. Ook in dit nummer wordt onze aandacht getrokken door een boeiend onderwerp.
Focus op vakdidactiek
Redactioneel januari 2024
Annette Markusse en Iris Verbruggen
In deze Volgens Bartjens leggen we de focus op vakdidactiek.
Op zoek naar ideeën die potentieel hebben
Interview met Arthur Bakker
Annette Markusse
Arthur Bakker is sinds 1 januari 2024 hoogleraar Bètadidactiek en Curriculum in het aan de Universiteit van Amsterdam. Zijn onderzoek richt zich ook op vakdidactiek van rekenen-wiskunde. In dit interview vertelt hij over zijn plannen.
Pizza of geen pizza?
Helpt het geven van een context bij het rekenen met breuken?
Terry Mostert en Marian Hickendorff
Matthijs werkt hard aan zijn rekenopgaven, maar bij de breukenopgaven loopt hij vast.
Via vakdidactiek
Bewijs uit het gerijmde
Jaap van Lakerveld | Illustratie: Helen van Vliet
Onder wiskundeleraren heb je meer kampen.
Constructivisme, ervaringsleren,
Of alle regels memoriseren
Zodat je je daaraan vast kunt klampen,
Versterking van het didactisch repertoire door formatief handelen
Rekencoördinator aan het woord
Jeroen Pieters
Veel leerkrachten zijn door de verhoogde aandacht voor het belang van een goede les, prima in staat een krachtige instructie te geven binnen hun rekenles. Het uitleggen van hun didactische keuzes vinden leerkrachten echter nog erg lastig. Waarom kies ik ervoor om dit lesdoel uitvoeriger of juist minder uitvoerig in ...
Keuzes bij de rekenles
Een samenspel tussen leerkracht, leerling en leerstof
Nina Boswinkel en Lisanne Martens
In het onderwijs maakt de leerkracht voortdurend bewuste of onbewuste keuzes. Keuzes in het aanbod: wat doe ik wel, wat niet, wat past bij de groep, wat niet? Aan de hand van gesprekjes met leerlingen en observaties van een les uit het begin van de leerlijn breuken laten we zien welke keuzes de leerkrachten maken en...
Draad van Ariadne januari 2024
Wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar
Anneke van Gool, Anneke Noteboom, Annette Markusse, Corinne Harten, Pauline van Vliet, Cathe Notten, Petra Schalwijk – Flapper, Tamara Leszijnski en Ilse van Gils
Spiegelen en symmetrie
Frans van Galen en Petra ten Brinke
Meetkunde begint bij het redeneren over de ruimte om je heen. Frans van Galen en Petra ten Brinke beschrijven een les rondom spiegelen en symmetrie op een school voor speciaal onderwijs.
Wil je zelf deze les geven? Download hier het lesplan.
Aan het eind van dit artikel staan video-opnamen van de les in de klas van P...
Gegevens gesnapt
Grote Rekendag: 20 maart 2024
Vincent Jonker
Centraal in vrijwel alle activiteiten van deze 22ste Grote Rekendag met thema 'Gegevens gesnapt' staat het leren 'gebruiken' van gegevens: lezen, interpreteren, verzamelen en samennemen.
De kleinste grootste
Groetjes van groep 1 en 2
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
De kinderen zitten in de kring op de banken. Ik vraag: ‘Wie denkt dat hij de grootste is van de klas?’ Bijna iedereen steekt zijn vinger in de lucht. Dat is grappig.
Nieuwe rekendidactiek voor breuken
Volgens het boekje
Marc van Zanten
“Dat het niet goed zit met het vak rekenen, is één van die overtuigingen, die op een gegeven moment zó algemeen blijken te zijn, dat een bewijs overbodig wordt geacht.” Herken je dit?
Een stevige basis door aandacht voor automatiseren
Rekencoördinator aan het woord
Janneke Hack - Van Dijke
Als rekenspecialist voer ik onderzoek uit om te weten te komen waar de leerling op vastloopt en/of wat een leerling nodig heeft om verder te komen in zijn rekenontwikkeling. Ik geef de leerkracht en de intern begeleider gerichte handelingsadviezen. De nieuwe inzichten en vooral de praktische tips aan de leerkracht d...
Focus op vakinhoud
Lesson Study op de pabo
Erica de Goeij en Henk Logtenberg
Op de Marnix Academie is een droom werkelijkheid geworden. Al geruime tijd hadden docenten de wens om Lesson Study in te zetten als effectief leermiddel in de opleiding tot leraar basisonderwijs. De auteurs beschrijven hoe zij Lesson Study hebben ingezet in een minor zorg voor onderwijs op maat.
Panamaconferentie 30 en 31 mei 2024
Jeffrey van Welsen
De 42e Panamaconferentie over reken-wiskundeonderwijs vindt plaats op donderdag 30 en vrijdag 31 mei 2024. Houd de website in de gaten voor nieuwe updates over het programma, informatie over het indienen van een voorstel voor een programmabijdrage en natuurlijk om je aan te melden: panamaconferentie.sites.uu.nl.
...
Ontwikkelingen aan de hand van vakdidactiek
Van de voorzitter
Jenneken van der Mark
Een nieuw jaar! Namens het bestuur van de NVORWO wensen we eenieder een gezond, gelukkig en schitterend rekenwiskundig jaar toe.
Volgens Bartjens - Ontwikkeling en Onderzoek, januari 2024
Wil Oonk en Geeke Bruin - Muurling
In september 2022 liet Ronald Keijzer zich ontvallen dat hij in oktober 2023 vijfentwintig jaar hoofdredacteur zou zijn van Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek[1].
Het leek hem een mooie aanleiding om rond die tijd twee artikelen te plaatsen die niet terugkijken op deze 25 jaar, maar vanuit een perspect...
Uit de rugzak van meester Bartjens
Vincent Jonker en Susanne der Kinderen
Deze keer twee aankondigingen uit de rugzak.
Kansen(on)gelijkheid voor sterke rekenaars
Suzanne Sjoers
In dit artikel worden drie, elkaar deels overlappende, onderdelen geschetst waar ik kansenongelijkheid bij (potentieel) sterke rekenaars zie: aanbod, instructie en taal. Per onderdeel beschrijf ik hoe ik die ongelijkheid zie, onderbouwd vanuit onderzoek en mijn praktijkervaringen. Ik vul die beschrijving aan met ond...
Breuken in een breder perspectief
Geeke Bruin-Muurling
In het onderwijs is er steeds meer aandacht voor de rol van basisvaardigheden in de dagelijkse praktijk en beroep. Toepasbaarheid van wat op school geleerd is dan ook steeds vaker een onderwerp voor discussie. Er bestaat een beeld van geringe toepasbaarheid van breuken, bovendien wordt het rekenen met breuken als mo...
Nieuwe conceptkerndoelen rekenen en wiskunde
Annette Markusse en Iris Verbruggen
Misschien klinkt het wat verrassend, maar als pabodocent ben ik eigenlijk weinig bezig met kerndoelen. Ik bespreek met mijn studenten allerlei wiskundige activiteiten waarbij we samen nadenken over leerdoelen, mogelijke redeneringen en handelingen van kinderen en hoe dat dan past binnen de leerlijn. Een directe kopp...
Bagage voor de toekomst
Conceptkerndoelen rekenen en wiskunde
Marc van Zanten
Op 28 september jongstleden zijn voorstellen voor geactualiseerde kerndoelen rekenen en wiskunde en Nederlands opgeleverd aan de demissionair minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs, Mariëlle Paul.[i] Deze conceptkerndoelen zijn ontwikkeld door teams van leraren en andere experts en zijn bedoeld voor het prima...
Aan de slag met de conceptkerndoelen
Rekencoördinator aan het woord
Marieke Los
Als leerkracht en rekencoördinator heb ik deel mogen uitmaken van het team van leerkrachten en docenten, vakexperts en curriculumexperts dat het afgelopen jaar de kerndoelen rekenen-wiskunde heeft geactualiseerd. In september is een set van 16 concreet geformuleerde concept kerndoelen voor zowel het primair als het ...
Rekenen, redeneren en wiskundige attitude in nascholing en begeleiding
Volgens... de onderwijsadviseur
Bronja Versteeg en Marije Bakker
Op welke manier kunnen leraren en schoolteams hun reken-wiskundeonderwijs verstevigen? Wanneer genieten leraren van hun vak en leren kinderen dat wat belangrijk is? Op welke manier zouden de nieuwe conceptkerndoelen daaraan kunnen bijdragen? Met deze vragen in het achterhoofd heeft een groep onderwijsadviseurs meege...
ChatGPT in de klas; wat nu?
Maarten Dolk
Is kunstmatige intelligentie (op zijn Engels artificial intelligence of kortweg A.I.) nu een vloek of een zegen voor het onderwijs? Hoe goed is kunstmatige intelligentie als rekenaar en als leraar? En hoe sluit dit aan bij de nieuwe conceptkerndoelen?
Draad van Ariadne november 2023
Wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar
Anneke van Gool, Anneke Noteboom, Corinne Harten, Annette Markusse, Pauline van Vliet, Cathe Notten, Petra Schalwijk- Flapper, Tamara Leszijnski, Ilse van Gils.
De rubriek 'Draad van Ariadne' bestaat uit 4 pagina's in het midden van het tijdschrift Volgens Bartjens.
In deze editie ontdek en ontwerp je nieuwe routes. Veel plezier!
Maak het beste rekenspel
Rekenspellenwedstrijd 2024
Cathe Notten
Voor de achtste keer organiseren NVORWO, Wizz Spel en Volgens Bartjens de wedstrijd ‘Bedenk het beste rekenspel’.
Wat vraagt de Peil-toets van leerlingen?
Frans van Galen en Koeno Gravemeijer
Toetsen zijn een manier om na te gaan of de doelen van het onderwijs werkelijk behaald worden, maar wat vraagt zo'n toets eigenlijk van de leerlingen? Koeno Gravemeijer en Frans van Galen analyseerden items van het Peil-onderzoek, waarover de Inspectie in 2021 rapporteerde.
Eindtermen rekenen-wiskunde voor het basisonderwijs
Volgens het boekje
Marc van Zanten
In 1988 verscheen van dit tijdschrift – dat toen nog Willem Bartjens heette – een special over eindtermen. Kerndoelen bestonden nog niet, en de overheid wilde meer grip krijgen op het onderwijs. De redenen? Er waren zorgen over de kwaliteit van het onderwijs en over de toenemende verschillen tussen scholen. Eindterm...
Schatten of het klopt
Frans van Galen, Julia Nijboer en Nienke Schrotenboer
Er zijn in het dagelijks leven vaak situaties waarbij geen precieze berekening nodig is, omdat een schatting al volstaat. Julia Nijboer en Nienke Schrotenboer legden hun groepen zo'n probleem voor.
Wie de les zelf wil geven kan het lesplan downloaden.
1, 2, 3 klaar
Groetjes van groep 1 en 2
Lia van Diem | Illustratie: Helen van Vliet
Vanmorgen zet ik alvast een bak klaar met cijfers van de cijfermat. Die hebben we straks nodig, want we gaan tellen in groep 1-2.
Stiekem oefen ik alvast bij de taalles. Er moeten dieren geteld worden. De meeste dieren zijn vlinders.
Dan gaan we naar de rekenles.
Bekwaam aan de start
Jarise Kaskens en Janneke te Marvelde
Hoe kunnen aankomende leraren beter toegerust worden voor het verzorgen van reken-wiskundeonderwijs? Dat is de vraag die centraal stond in recent uitgevoerd onderzoek. In dit artikel doen we hiervan verslag.
Cijfers & Letters
Gerhard Hartdorff
Nog nooit heb ik zoveel moeite gehad een column te schrijven als deze keer. Ik kwam er gewoon niet uit. Het idee was raakvlakken te zoeken tussen de domeinen van de nieuwe conceptkerndoelen voor taal en rekenen en wiskunde (zie afbeelding 1). Ik ging er dapper mee aan de slag en kon moeiteloos de domeinen overstijge...