Welkom

Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal

Word abonnee

Bekijk hier de mogelijkheden

Redactie

Neem contact op met de redactie
Doen

Ontdek de kracht van de rekencoördinator!

Uit de rugzak van meester Bartjens

We nodigen je graag uit voor de Nationale Rekencoördinator Dag op 22 maart 2024! 

 

Columns

Wiskunst

Bewijs uit het gerijmde

Wat analoog was, is nu digitaal
Nieuwe kennis wordt steeds sneller oud
We werken alweer jaren in de Cloud
En gaan daar met de feiten aan de haal.

Ontwikkeling en onderzoek

Wat zegt het Peil-onderzoek over de rekenvaardigheid aan het einde van de basisschool?

In de media is het rekenniveau van de Nederlandse leerlingen regelmatig onderwerp van discussie. De uitkomsten van peilingsonderzoeken laten zien dat het door de overheid gewenste rekenniveau al jaren niet wordt gehaald. De discussie in de media lijkt vooral te gaan over elementaire rekenvaardigheden en enkelvoudige...

Ontwikkeling en onderzoek

Rekenen-wiskunde in verbinding

Verslag van de 41e Panamaconferentie

Op 1 en 2 juni 2023 vond de 41e Panamaconferentie plaats. Het thema van deze conferentie was ‘Rekenen-wiskunde in verbinding’. Dit verslag biedt een overzicht van de bijdragen aan de conferentie en analyseert hoe de conferentie kansen bood om tot perspectiefvolle verbindingen te komen.

 

Redactioneel

Kijken naar kinderen

Schooljaar 2023-2024 is opgestart, met wellicht een nieuwe klas voor je. Hoe kijk jij naar je (nieuwe) leerlingen? Ben je nieuwsgierig naar wat die leerlingen na hun zomerpauze allemaal in hun mars hebben?

 

Doen

Kijken naar kinderen loont

Eerst kijken, dan pas handelen in de rekenles

In dit artikel bespreekt Belinda Terlouw de methodiek Kijken naar Kinderen. Ze laat in een gesprek met een onderwijsbegeleider en een leerkracht zien hoe deze methodiek positieve ontwikkelingen in de school stimuleert. Zowel voor het leren van de leerling als voor het leren van de leerkracht.  

 

Doen

Nieuwsgierigheid als voorwaarde

Rekencoördinator aan het woord

Na een opleiding van anderhalf jaar studeerde ik in februari 2023 af als rekencoördinator aan de Hogeschool KPZ. Tijdens mijn opleiding ben ik heel anders tegen het reken-wiskundeonderwijs gaan aankijken. Rekenonderwijs is niet alleen het volgen van de methode, in de hoop dat al je leerlingen goed meekomen en de doe...

Columns

Kijken naar kinderen

Bewijs uit het gerijmde

Of een kind nog op zijn vingers telt,

Of stiekem op de knokkels tellen moet,

Wat een opdracht met de motivatie doet,

Welk kind er vragen aan de orde stelt,

In competitie, of op gelijke voet,

Wie geïnteresseerd kijkt, of gekweld,

Wie als eerste haar resultaten meldt,

Of een groepje met haar ideeën voedt.

 

 ...

Weten

Kijken naar rekensterke kinderen

‘Heb je een vraag? Ga maar verder met iets wat je wel al weet, we bespreken je vraag later.’

De sterke rekenaars worden tijdens de rekenles vaak aan hun lot over gelaten en met pluswerk op de gang gezet (Keijzer, & Hotze, 2020). Paula Brusse onderzocht hoe het anders kan.

 

Praktijkonderzoek

Beter rekenonderwijs? Verbind vakinhoud met teamleren!

De afgelopen twee jaar zijn de rekenresultaten op basisschool ter Does in Hoogmade sterk verbeterd. In 2020 lag het groepsgemiddelde bij de methodeonafhankelijke toetsen in de meeste groepen op IV of V. In 2022 was dit niveau gestegen naar I+. Om tot een dergelijke groei te komen, hebben we gewerkt aan kennis van re...

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne september 2023

Wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar

Hier vind je de Draad van Ariadne van september 2023. 

 

Doen

Samen op onderzoek

Meten en meetkunde in de onderbouw

In mijn ideale kleutergroep leren kinderen vanuit verwondering en nieuwsgierigheid, waarbij ze allerlei ervaringen en ontdekkingen opdoen én waarbij alle doelen aan bod komen. Dit kan op verschillende manieren en in allerlei vormen, bijvoorbeeld via meten en meetkunde. In dit artikel vertel ik je hier meer over.

 

...
Weten

Kijken naar een verzameling kinderen

Volgens het boekje

Vanaf de jaren ’60 van de vorige eeuw werden in landen wereldwijd vernieuwingen doorgevoerd in het wiskundeonderwijs. Deze hervormingen raakten bekend onder de naam New Math.

 

Columns

Kinderen kijken naar analogie

Cijfers & Letters

Kinderen kunnen alleen vaardig worden in het toepassen van rekenprocedures als die vaak worden geoefend. Hierbij maakt het niet uit of het gaat om standaardprocedures zoals kolomsgewijs of cijferend rekenen of om handige hoofdrekenstrategieën. Ze moeten allemaal regelmatig worden geoefend zodat de rekenprocedures la...

Praktijkonderzoek

Wat is de geheime regel?

Pabostudenten lopen over een getallenlijn en vinden de regels

In het project FunThink1 werken leraren, onderzoekers en lerarenopleiders uit vijf Europese landen samen aan de ontwikkeling van functional thinking. Het denken en redeneren over functies en relaties staat hierbij centraal. In dit artikel wordt verslag gedaan van een activiteit die voor de bovenbouw van de basisscho...

Zo! wil ik leren rekenen

Welk tafeltje is groter?

Kun je met losse blaadjes je tafeltje opmeten? Frans van Galen en Yvette Schenk laten zien dat deze open vraag kan leiden tot discussies over verschillende aspecten van het begrip oppervlakte. In dit artikel zijn video's van de les toegevoegd.
Wie de les zelf wil geven, kan hier het lesplan downloaden.

 

Columns

De goede weg

Groetjes van groep 3

Het onderwerp vandaag is plaatsbepalen. Voor de kinderen van groep 3 is dat best pittig. Ik begin dan ook met een makkelijke vraag: Wie van jullie is er weleens in een doolhof geweest?

 

Columns

Een nieuw schooljaar is weer van start

Van de voorzitter

Een schooljaar waarin weer van alles op de agenda komt, ook voor ons als NVORWO.

 

Doen

De actualitijd van het rekenonderwijs

Verslag van de NVORWO-dag 2023

Ieder jaar organiseert de NVORWO voor haar leden de NVORWO-dag. Deze dag begint altijd met de jaarvergadering. Daarna kunnen verschillende workshops worden gevolgd en is er gelegenheid om met andere NVORWO-leden ervaringen uit te wisselen. In dit artikel wordt verslag gedaan van de NVORWO-dag die op 14 april 2023 in...

Ontwikkeling en onderzoek

Volgens Bartjens Ontwikkeling en Onderzoek september 2023

Bij ieder nummer van het tijdschrift Volgens Bartjens verschijnen twee artikelen in Volgens Bartjens – Ontwikkeling en Onderzoek. Deze verdiepende artikelen zijn op de site van Volgens Bartjens beschikbaar. 

 

Doen

Reken-wiskundige factchecking voor leerlingen in het primair onderwijs

Een belangrijke vaardigheid voor de toekomst

We leven in een snel veranderende informatiemaatschappij. Met ICT en social media hebben we altijd en overal toegang tot nieuws en andere informatie. Iedereen kan zelf informatie plaatsen en verspreiden. De keerzijde hiervan is dat nepnieuws en misleidende informatie een steeds groter probleem wordt. Kritisch denken...

Ontwikkeling en onderzoek

Studielast en contacttijd rekenen-wiskunde op de lerarenopleiding basisonderwijs (2009-2023)

Dit artikel geeft het achtste overzicht van de studielast en de contacttijd rekenen-wiskunde op de lerarenopleiding basisonderwijs. De afgelopen zeven edities (2009-2021) van dit onderzoek lieten zien dat de opleidingen geweldig verschillen als het om studielast en contacttijd gaat. Dit beeld is ongewijzigd voor de ...

Ontwikkeling en onderzoek

Studielast en contacttijd rekenen-wiskunde op de lerarenopleiding basisonderwijs (2009-2023)

Dit artikel geeft het achtste overzicht van de studielast en de contacttijd rekenen-wiskunde op de lerarenopleiding basisonderwijs. De afgelopen zeven edities (2009-2021) van dit onderzoek lieten zien dat de opleidingen geweldig verschillen als het om studielast en contacttijd gaat. Dit beeld is ongewijzigd voor de ...

Ontwikkeling en onderzoek

Het mooie wiskundige bouwwerk als springplank voor de leraar

Het mooie wiskundige bouwwerk was het vertrekpunt voor ons praktijkonderzoek van de laatste twee jaar. Door observaties in klassen en gesprekken met leraren en lerarenteams, ontdekten we hoe leerlingen slechts beperkte cognitieve schema’s voor wiskunde ontwikkelen. We brachten mogelijke oorzaken in kaart.

Vanuit d...

Ontwikkeling en onderzoek

Overtuigingen van leraren in groep 1 en 2 met betrekking tot het reken-wiskundeonderwijs

De visie of overtuiging van leraren op het reken-wiskundeonderwijs is mede bepalend voor de inrichting van het onderwijs. Dat geldt met name voor leraren in groep 1 en 2. In het hier beschreven onderzoek gingen we na wat de visie of overtuiging van leraren op het reken-wiskundeonderwijs is en hoe die bepalend is voo...

Ontwikkeling en onderzoek

Conceptueel kijken naar breuken

Kennis van het rekenen met breuken is nauwelijks van belang voor maatschappelijk functioneren. Dat ligt anders voor conceptuele kennis van dit domein. Dat is nodig om verder greep te krijgen op de wiskunde in het voortgezet onderwijs.

Een spel dat zich richt op het schattenderwijs positioneren van sommen met breuke...

Redactioneel

Rekenschap van taal

Dit themanummer gaat over de verbinding tussen rekenen en taal. Het gaat over het idee dat je taal nodig hebt om te kunnen denken, en om daarover met anderen te kunnen praten. Als leerkracht zul je daarom tijdens de rekenles altijd oog moeten hebben voor de talige kant van het vak. In deze Volgens Bartjens kun je le...

Weten

Laat de leerling aan het woord

Leren verwoorden van wiskundig denken

Een leerkracht geeft les over breuken.

Leerkracht Dus in het plaatje hiernaast zijn er drie van de acht, drie van de acht, drie achtste, is roze gekleurd.
Leerkracht K.
Leerling K. Maar dan zijn het er toch vijf?

Leerkracht

Vijf, wat zijn er vijf?
Leerling K. Die pannenkoek of piz...
Zo! wil ik leren rekenen

Krantentaal

De ene krant gebruikt procenten, de andere breuken of verhoudingentaal. Klopt het wat ze schrijven? Frans van Galen en Bart Bronkhorst beschrijven hoe leerlingen krantenberichtjes vergelijken. In dit artikel zijn video's van de les toegevoegd. 

Wie deze lessen zelf wil geven, kan hier het materiaal downloaden.
lespl...

Weten

Wiskundetaal

De verrassende taal van getallen

De leerlingen leren wiskundetaal gebruiken, zo staat het kort en bondig in de huidige kerndoelen. Achter dat korte zinnetje gaat echter een hele wereld schuil. In dit artikel laat de auteur zien welke verassingen de taal van getallen voor kinderen in petto heeft en wat je als leraar kunt doen om het leren van die wi...

Praktijkonderzoek

We moeten onze rekenlessen taliger maken

Volgens... de onderwijsadviseur

Pieter Gerrits is onderwijsadviseur bij de Onderwijsontwikkelaar en redactievoorzitter van JSW. Hij pleit voor veel aandacht voor taal tijdens de rekenles. Annette Markusse ging hierover met hem in gesprek.

 

 

Columns

Hetzelfde anders

Groetjes van groep 4

Er gaan steeds groepjes kinderen met mij mee om te rekenen. Zo ook deze vier: Lou, Lennox, Sef en Olivia. Ze moeten oefenen met tafelsommen dus ik heb twee dozen met vertiblocks erbij gepakt. 

 

Draad van Ariadne

Draad van Ariadne mei 2023

Wiskunde voor kinderen van 4 tot 12 jaar

Hier vind je de Draad van Ariadne van mei 2023 en het extra werkblad bij deze Draad.

 

 

Praktijkonderzoek

Rekenen met nieuwkomers

Rekencoördinator aan het woord

Rekenonderwijs aan nieuwkomers kent specifieke uitdagingen. Kinderen kunnen traumatische ervaringen hebben waardoor ze niet aan leren toekomen. De verschillen in vaardigheid zijn groot, bijvoorbeeld omdat kinderen in vluchtelingenkampen nauwelijks of geen onderwijs hebben genoten. Maar voor allen geldt dat de mate w...

Weten

NT2-leerlingen meenemen in de rekeninstructie

Lobke de Boer en Emma Huizer ervaarden in hun stageschool dat een rekenles geven aan een grote NT2-populatie, waarvan Nederlands de tweede, soms de derde (of zoveelste) taal is, voor uitdagingen zorgt. Ze grepen deze uitdagingen aan om voor een opdracht in hun opleiding wetenschappelijke literatuur hierover naar pra...

Columns

Chat/GPT en het verband tussen rekenen en taal

Cijfers & Letters

De laatste tijd is er veel te doen rondom het K.I. programma Chat/GPT. Het kan allerlei soorten teksten opleveren, afbeeldingen genereren, maar ook rekenkundige opgaven produceren.