Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactie_w400_h260_bg.png)
Begrijpen, verbeelden en berekenen. Visuele representaties ondersteunen bij rekenopgaven.
Anton Boonen
Onderzoeker Anton Boonen laat in dit artikel zien dat het gebruik van een visuele oplossingsstrategie het oplossingsproces van een rekenopgave in veel gevallen kan vergemakkelijken en hij legt uit wat de kenmerken van een goede visuele ondersteuning zijn.
_w400_h260_bg.png)
Profiteren van evalueren - Evalueren om te leren in de rekenles
Anneke Noteboom
Anneke noteboom bespreekt verschillende vormen van evalueren en hun onderlinge samenhang.
_w400_h260_bg.png)
Wat ga ik vandaag leren? Het waarom en hoe van doelen stellen met leerlingen
Dolf Janson
Wat maakt het uit of leerlingen betrokken zijn bij het stellen van doelen en hoe geef je die doelen als leraar een plek in je dagelijkse (reken)lessen? in dit artikel gaat Dolf Janson in op de rol die doelen kunnen hebben voor het leren van de leerlingen.
_w400_h260_bg.png)
Vragen naar de onbekende weg - Het belang van open vragen
Kris Verbeeck
Tijdens de rekenles worden veel vragen gesteld die geen echte vragen zijn. Het gaat dan om het reproduceren van 1 antwoord dat de leerkracht
al in zijn hoofd heeft of om het herhalen van reeds aanwezige kennis of feiten. Maar.. hoe moet het dan wel?
_w400_h260_bg.png)
Analyseren om te combineren - Toetsgegevens optimaal benutten
Judith Hollenberg
Hoe kan een leerkracht de informatie uit de LVS-toets Rekenen-Wiskunde gebruiken om het onderwijs beter af te stemmen op de groep? En hoe kan dit op een efficiënte, haalbare manier? U leest in dit artikel hoe u informatie haalt uit toetsresultaten.
_w400_h260_bg.png)
De leerlijnen de baas; Noodzakelijke kennis voor goed reken-wiskundeonderwijs -Martie de Pater-Sneep
Martie de Pater - Sneep
Kennis van leerlijnen is van vitaal belang voor het bieden van adequate hulp. De auteur deed onderzoek naar de wensen van leraren ten aanzien van een verbeterde kennis van leerstoflijnen en geeft in dit artikel handvatten om hier meer grip op te krijgen.
_w400_h260_bg.png)
Veelgestelde vragen; Over de toets Rekenen voor kleuters - Ilse papenburg en Nienke Lansink
ilse Papenburg en Nienke Lansink
Om de ontwikkeling van de kleuters bij te houden kiezen veel scholen voor het afnemen van de toets Rekenen voor kleuters. Deze toets roept echter wel vragen op bij leerkrachten. in dit artikel vindt u antwoorden op enkele veelgestelde vragen.
_w400_h260_bg.png)
Afhalen of aanvullen; Flexibel aftrekken door zwakke rekenaars.
Marjolijn Peltenburg en Marja van den Heuvel
Wie denkt dat zwakke rekenaars niet in staat zijn om flexibel te rekenen heeft het mis. Onderzoek door Marjolijn Peltenburg en Marja v.d. Heuvel-Panhuizen naar het aftrekken tot 100 laat zien dat zwakke rekenaars dit wel degelijk in hun mars hebben.
_w400_h260_bg.png)
Een kansrijke formule - Rekenen in een combinatiegroep - Fenje Louwsma-Koksma en Jiska van Hall
Fenje Louwsma - Koksma en Jiska van Hall
Van alle leerkrachten wordt verwacht dat zij kwalitatief goede instructies geven en een passend leerstofaanbod voor elke leerling verzorgen, ook wanneer het een combinatiegroep betreft. De auteurs leggen in dit artikel uit hoe dit vorm kan krijgen.
_w400_h260_bg.png)
Analyse en diagnose; Een helder beeld van rekenproblemen.
Angelique Roos
Angelique Roos en Angelique Vanthoor ntwikkelden een instrument om snel een ovoverzicht te krijgen in welke categorieën van de Cito-toets Rekenen-Wiskunde de leerlingen fouten maakten om van daaruit de hulp vorm te geven.
_w400_h260_bg.png)
Afstemmen op kleuters - Groepsplan rekenen in groep 1 en 2. Artikel van Bronja Versteeg
Bronja Versteeg
In dit artikel laat Bronja Versteeg zien dat het maken van groepsplannen leerkrachten kan helpen bij het kiezen van doelen en inhouden die aansluiten bij de kinderen.
_w400_h260_bg.png)
Scholen en nascholen. Afgestudeerd als rekencoördinator, en dan? - Belinda Terlouw
Belinda Terlouw
Landelijk studeren steeds meer rekencoördinatoren af. Gezamenlijk zorgen zij voor een flinke kwaliteitsimpuls in het onderwijs. Belinda Terlouw laat zien hoe de KPZ vorm geeft aan terugkom-bijeenkomsten voor rekencoördinatoren.
_w400_h260_bg.png)
Kleuteren op niveau; "Goede vragen" zorgen voor uitdaging - Dolf Janson
Dolf Janson
Kleuters uitdagen met reken- of wiskundeactiviteiten blijkt ook voor veel leraren een ‘uitdaging’. In dit artikel schetst de auteur mogelijkheden om activiteiten zinvol te maken en te zorgen dat kleuters nieuwsgierig en onderzoekend blijven.

De ontwikkeling van strategiegebruik; leren vermenigvuldigen.
Sanne van der Ven en Evelyn Kroesbergen
Er wordt veel onderzoek gedaan naar leerlijnen en strategiegebruik. Sanne van der Ven en Evelyn Kroesbergen bespreken daarom de leerlijn vermenigvuldigen aan de hand van strategieën. Ze gaan ook dieper in op het gebruik van het werkgeheugen.
_w400_h260_bg.png)
Differentiatie vraagt voorbereiding; Een groepsplan kun je daarvoor gebruiken - Dolf Janson
Dolf Janson
Veel leraren hebben inmiddels kennisgemaakt met het verschijnsel ‘groepsplan’. In dit artikel laat de auteur zien wat de essentie van een groepsplan is en hoe je de rekenlessen daarmee kunt versterken.
_w400_h260_bg.png)
De vertaalcirkel als diagnostisch hulpmiddel. Werken aan inzicht en begrip bij (zwakke) rekenaars
Ceciel Borghouts
_w400_h260_bg.png)
Wie kan delen, kan vermenigvuldigen - Kennis van leerlijnen is essentieel voor goed rekenonderwijs.
Martie de Pater - Sneep
Eerlijk delen is voor kinderen nooit een probleem. Kleuters weten al hoe ze eerlijk kunnen (ve)rdelen. Toch blijkt de leerlijn delen voor kinderen grote problemen op te leveren. Martie de Pater bespreekt de leerlijn delen.
_w400_h260_bg.png)
Vertaalcirkel 3; Werken aan begrip en inzicht bij (zwakke) rekenaars - Ceciel Borghouts
Ceciel Borghouts
Leerkrachten constateren dat de CITO-toetsen rekenen voor veel leerlingen problemen opleveren, vooral door het talige karakter. De auteur biedt leerkrachten een didactisch hulpmiddel: De Vertaalcirkel. Hier 2 praktijkvoorbeelden uit groep 7-8.
_w400_h260_bg.png)
Afstemmen op onderwijsbehoeften; Gedifferentieerd rekenonderwijs - Eva van de Weijer-Bergsma ea
Eva. van de Weijer, Emilie Prast, Evelyn Kroesber
Het verbeteren van het rekenonderwijs staat hoog op de agenda voor veel scholen. Een belangrijke vaardigheid voor leerkrachten is het afstemmen van het onderwijsaanbod op de verschillende leerlingen in de klas. Maar hoe ziet differentiatie er uit?
_w400_h260_bg.png)
Vertaalcirkel 2; werken aan begrip en inzicht bij (zwakke) rekenaars - Ceciel Borghouts
Ceciel Borghouts
Leerkrachten constateren dat met name de talige kant van de Cito-toetsen rekenen voor veel leerlingen problemen opleveren. Borghouts biedt leerkrachten een didactisch hulpmiddel: de vertaalcirkel. In dit artikel worden 2 praktijkvoorbeelden beschreven.
_w400_h260_bg.png)
Methodelas(t); overgang naar perspectiefrijk onderwijs
Dirk van der Straaten
Dirk van der Straaten, Frans Moerlands en Joris den Ouden beschrijven in dit artikel hoe je het beste van een oude naar een nieuwe rekenmethode kunt overstappen door gebruik van de metafoor van een "goede las".
_w400_h260_bg.png)
En de oplossing is.... Herkenbare rekenproblemen en persoonlijke doelen
Dolf Janson
Opbrengstgericht werken heeft tot doel dat leerlingen ervaren dat hun inspanningen in de les hen iets opleveren dat ook blijft na een toets. Hoe je als leraar dat in rekenlessen kunt bevorderen is het onderwerp van dit artikel van Dolf Janson.

De vertaalcirkel; Werken aan begrip en inzicht bij zwakke rekenaars
Ceciel Borghouts
Leerkrachten constateren dat de CITO-toetsen rekenen voor veel leerlingen problemen opleveren. Zij zien vooral het talige karakter van deze toets als de oorzaak van de problemen. Ceciel Borghouts gaat in op de problemen en biedt hulp met de Vertaalcirkel.
_w400_h260_bg.png)
Handelingsgericht werken; Met het oog op rijkere rekenopbrengsten
Nico Eigenhuis, Suzanne van Assenbergh et al
Handelingsgericht werken is een manier om vorm te geven aan opbrengstgericht werken. In dit artikel bespreken Nico Eigenhuis, Suzanne van Assenbergh en Marianne Soeters aan de hand van het handelingsmodel en praktijkvoorbeelden hoe je dit aanpakt.
_w400_h260_bg.png)
Rekenen met geld in de methode: Kansen van de rekendidactiek bij geldrekenen
Henk Logtenberg
Rekenmethodes maken veelvuldig gebruik van geld. Begrijpelijk, geld heeft betekenis voor kinderen. In dit artikel heeft Henk Logtenberg aan de hand van rekenmethodes gekeken hoe geld wordt gebruikt in de rekenles en hoe dit kan worden uitgebreid.
_w400_h260_bg.png)
Kijken naar kinderen - Kinderen als spiegel voor de leerkracht - Belinda Terlouw
Belinda Terlouw
Belinda Terlouw zocht naar een doeltreffende manier van begeleiden en kwam uit bij het kind. Aan de KPZ startte ze het project Kijken naar kinderen, waar het kind de spiegel van de leerkracht vormt om hem te helpen in zijn eigen rekenkundige ontwikkeling.
_w400_h260_bg.png)
Naar een protocol ERWD - Jaap Vedder en Mieke van Groenestein
Jaap Vedder en Mieke van Groenestijn
Een artikel over de aanpak van Ernstige Reken-Wiskunde problemen en Dyscalculie.
_w400_h260_bg.png)
Meesterschap is vakmanschap; Hoe leerkrachten de Kennisbasis Rekenen-wiskunde kunnen inzetten.
Marc van Zanten
Om goed reken-wiskundeonderwijs te kunnen geven moeten leerkrachten "boven de stof staan". Wat houdt dat eigenlijk in? Onlangs is hiervoor de Kennisbasis Rekenen-Wiskunde voor aanstaande leerkrachten basisonderwijs uitgebracht. Marc van Zanten licht toe.
_w400_h260_bg.png)
Kinderen die niet weten wat ze weten. Oefening en begrip horen in de gereedschapskist voor rekenen
Jo Nelissen
Moet er eerst begrip worden gevormd voordat men mag gaan oefenen met rekenen, of is het eerder zo dat oefenen op den duur leidt tot begrip? En is het erg als oefenen niet leidt tot begrip? Jo Nelissen gaat hier in dit artikel dieper op in.
_w400_h260_bg.png)
Gedachtenvol oefenen. Werken aan een getallennetwerk - Ine Meijers.
Ine Meijers
Dit artikel gaat over het handig en gedachtenvol opbouwen van een getallennetwerk. Een goed gevuld getallennetwerk stelt kinderen namelijk in staat om handiger te rekenen en gedachtenvoller te oefenen.
_w400_h260_bg.png)
Van welk kind is deze schaduw? Nieuwe toets Rekenen voor Kleuters van Cito - Irma Koerhuis
Irma Koerhuis
In schooljaar 2010-2011 vervangt Cito de toetspakketten Ordenenen Ruimte & Tijd door een geheel nieuw toetspakket: Rekenen voor kleuters. Dit artikel van Irma Koerhuis gaat in op op het belang van het meten van rekenvaardigheid bij jonge kinderen.
_w400_h260_bg.png)
Meten in de methode: Zes methodes over meten
Sjoerd Huitema, Ans Veltman, Joop Bokhove, Yvonne
Veel scholen zijn toe aan de aanschaf van een nieuwe rekenmethode. In januari 2010 kregen 6 rekenmethodes 1 pagina om te beschrijven op welke manier oefenen en onderhouden wordt aangepakt. Ook wordt uitgelegd hoe het leerstofdomein meten wordt opgebouwd.
_w400_h260_bg.png)
Fileer de methode. Scholen willen sterk rekenonderwijs - Marcel van Oosterwijk
Marcel van Oosterwijk
In dit artikel wordt ingegaan op de problemen bij het kiezen en implementeren van een nieuwe rekenmethode en de hulp die daarbij van buitenaf kan worden ingeroepen.
_w400_h260_bg.png)
Gedachtenvol oefenen. Mini-lesjes en oefenen met relaties tussen sommen
An te Selle, Nisa Figueiredo en Maarten Dolk
In reken-wiskundeboeken staan veel rijtjes met sommen. Hoeveel leren kinderen van deze rijtjes, hoe bewust zijn ze bezig?
_w400_h260_bg.png)
Gedachtenvol oefenen - Welke sommen horen bij elkaar? (jrg. 29 nr. 4, 2010)
Ceciel Borghouts en Francien Garssen
In reken-wiskunde boeken staan veel rijtjes met sommen. Deze rijtjes staan er niet voor niets; ook bij rekenen is het belangrijk dat kinderen veel oefenen. Maar hoe worden deze rijtjes vaak gemaakt? Hoeveel leren kinderen van deze rijtjes, hoe bewust of ‘gedachtenvol’ zijn ze bezig?
_w400_h260_bg.png)
Breek je hoofd niet over breuken. Over breuken en de leerlijn getallen en bewerkingen vanaf groep 3
Mieke Abels en Iris Verbruggen
Veel leerlingen in het sbo komen niet aan breuken toe. Dat heeft gevolgen voor het vervolgonderwijs. Mieke Abels en Iris Verbruggen laten zien hoe breuken toegankelijk worden voor alle leerlingen.