Welkom
Volgens Bartjens is hét vaktijdschrift voor de praktijk van het reken-wiskunde-onderwijs. De inhoud van de artikelen is een toegankelijke mix van theorie, didactiek en praktijk, bedoeld voor leerkrachten, rekencoördinatoren, pabo-studenten, opleidingsdocenten, onderzoekers, adviseurs, ontwikkelaars en andere professionals die geïnteresseerd zijn in het reken-wiskundeonderwijs.

Draad van Ariadne
Bekijk ze allemaal
Word abonnee
Bekijk hier de mogelijkhedenRedactie
Neem contact op met de redactie_w400_h260_bg.jpg)
Goed en fout in het reken-wiskundeonderwijs - De 35e Panama-conferentie
Marc van Zanten
Op 19 en 20 januari 2017 vindt de 35e Panama-conferentie plaats in Veldhoven. Leraren en andere professionals rekenen-wiskunde ontmoeten elkaar hier ervaringen te delen, van gedachten te wisselen en op de hoogte te blijven van actuele ontwikkelingen.
_w400_h260_bg.png)
Van de voorzitter - november 2016
Francis Meester
Francis Meester is de voorzitter van de NVORWO. Ze vertelt over de conferentie po-vmbo voor rekenen-wiskunde, rekencoördinatoren en de jaarvergadering en studiedag van de NVORWO op 7 april 2017.
_w400_h260_bg.png)
Opvattingen over rekenen - wiskunde
Hanneke van Doornik, Ronald Keijzer, Marc van Zant
Een oproep aan iedereen die beroepsmatig werkt aan rekenen-wiskunde in het basisonderwijs
_w400_h260_bg.jpg)
Een goede rekenstart - Een doorgaande lijn naar groep 3
Margreeth Mulder
Een deel van de leerlingen heeft moeite met het strakkere regime in groep 3. Scholen kunnen voor deze leerlingen de druk weghalen door een doorgaande lijn te realiseren, waarbij de ontwikkeling en de wijze waarop jonge kinderen leren leidend is.
_w400_h260_bg.jpg)
Ruimte vangen - Meetkunde en kunst
M. Wijers, E. Schoevers, V. Jonker, R. Keijzer
Wiskundig denken en redeneren, creativiteit en probleemoplossend vermogen worden gezien als belangrijke 21e eeuwse vaardigheden. Het vak rekenen-wiskunde biedt leraren en leerlingen veel mogelijkheden om aan deze vaardigheden te werken.
_w400_h260_bg.jpg)
Bewijs uit het gerijmde - Een goed begin is het halve werk
Jaap van Lakerveld
Een baby leert steeds meer, vertelt Jaap van Lakerveld in rijm...
_w400_h260_bg.jpg)
Groeien in de lengte en de breedte - Lesson Study in het rekenonderwijs
Henk Logtenberg en Linda Odenthal
Lesson Study is een vorm van teamleren die in Japan is bedacht. De methodiek wordt daar gebruikt bij het voorbereiden, uitvoeren en nabespreken van reken-wiskundelessen. Hoe werkt de methode in de praktijk? Uitleg en een voorbeeld...
_w400_h260_bg.jpg)
Dit wiel is te klein - Begeleid rollenspel versterkt rekentaal
Aafke Bouwman
Het begeleiden van rollenspel blijkt een effectieve manier te zijn om specifieke reken- en wiskundige begrippen aan te reiken, waarna kinderen deze in het spel gaan toepassen.
_w400_h260_bg.jpg)
Gaan en staan - Een lessenserie voor de bovenbouw SBO
Willem Uittenbogaard
De Tweern in Goes is een basisschool voor speciaal onderwijs. Ze zijn daar de laatste jaren druk bezig om STEM-lessen in het onderwijs te vervlechten (STEM staat in het Engels voor: Science, Technology, Engineering and Mathematics).
_w400_h260_bg.png)
Van de voorzitter....
Francis Meester
NVORWO-voorzitter Francis Meester vertelt over de oneindigheid van getallen, rekenen op het voortgezet onderwijs en de doorgaande lijn van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs.
_w400_h260_bg.jpg)
Taal stimuleren tijdens de rekeninstructie - De rol van de leraar bij schooltaalbevordering
Nanke Dokter, Rian Aarts en Anje Ros
Tijdens de rekenlessen wordt regelmatig een andere taal gesproken dan thuis. We hebben het dan niet over kinderen die thuis een andere taal dan Nederlands spreken, maar over gebruikte rekentaal op school. Het reken-succes blijkt ervan afhankelijk.
_w400_h260_bg.png)
Haal alles uit de toets - Analyseren met digitale of papieren analyse
Judith Hollenberg
Toetsen kun je analyseren met de categorieënanalyse uit het computerprogramma LOVS of ook met de papieren categorieënoverzichten bij toetsen 3.0. Wat is precies het verschil en wat zijn de overeenkomsten?
_w400_h260_bg.png)
Ontwikkeling en Onderzoek - Zalogo (Jrg 35 nr. 4 2016)
Markusse, A. (2016)
Het strategiespel Zalogo biedt kansen om met pabostudenten getalrelaties te verkennen. Het vraagt van de studenten dat ze op onderzoek gaan in de getallenwereld. Deze verkenning leert de studenten hoe je kinderen de getalrelaties kunt laten onderzoeken.
_w400_h260_bg.jpg)
Lala en de hangmobiel - Redeneren met onbekenden
M. Otten, M. v.d. Heuvel en M. Veldhuis
Het reken-wiskundecurriculum van de basisschool richt zich vooral op het leren uitvoeren van rekenoperaties. Aan het redeneren met getallen wordt doorgaans niet veel aandacht besteed. Toch is het belangrijk om vroeg te beginnen met algebraïsch redeneren
_w400_h260_bg.jpg)
Gooien met één dobbelsteen - Redeneren over kans in groep 7
Roos Blankespoor en Marja van den Heuvel - Panhuiz
Wat gebeurt er als je vaak met een dobbelsteen achter elkaar gooit? In het kader van het project Beyond Flatland wordt onderzocht of kans geen onderdeel van het basisschoolcurriculum zou moeten zijn.

Erkenning en draagvlak - De positie van de rekencoördinator in de school
Nienke Okkema
Op veel scholen is inmiddels een aparte rekencoördinator aanwezig, maar rekencoördinatoren worden lang niet altijd voldoende gefaciliteerd en gestimuleerd. Een rekencoördinator heeft erkenning en draagvlak nodig, is het pleidooi van Nienke Okkema die aan de Rijksuniversiteit Groningen op verzoek van Bureau Meestersc...

Het prioriteitenspel - Rekenbeleid: werken aan draagvlak en betrokkenheid
Marc van Zanten
De rekencoördinator is de motor achter de verbetering van het reken-wiskundeonderwijs op de basisschool. Maar dat betekent niet dat hij of zij al het werk doet. Integendeel! Het Prioriteitenspel brengt het gesprek over rekenen in een schoolteam op gang.

Leren van en met elkaar - Beter rekenonderwijs door professionele leergemeenschappen
R. Keijzer, F. Munk, J. Smit en A. Bakker
Overal in het land starten lerende netwerken die zich gezamenlijk buigen over een grote verscheidenheid aan onderwerpen. Zo heeft het schoolbestuur Sarkon rekencoördinatoren bovenschools in een Professionele Leergemeenschap (PLG) samengebracht.
_w400_h260_bg.jpg)
Robotdans - Codetaal en dans tijdens de Grote Rekendag 2016
Floortje Kroeze en Annette Markusse
Floortje Kroeze, een ondernemende rekencoördinator in spe, verzorgde een uitprobeer-sessie van een onderdeel van de Grote Rekendag 2016: de Robotdans. Ze ontdekte dat de kinderen deze opdracht met open armen ontvingen.
_w400_h260_bg.jpg)
Tijd is er al heel lang - Museumlessen en het begrip van tijd
Carien Schreuder
Tijd en tijdsbeleving is voor veel kinderen ingewikkeld. Binnen de leerlijn wordt veel aandacht besteed aan klokkijken maar er is niet veel ruimte voor denken en redeneren over tijd en tijdsbeleving. Museum Boijmans Van Beuningen pakt dit anders aan.
_w400_h260_bg.jpg)
Rekenen op taal - vaktaal en schooltaal in de reken-wiskundeles
Dolly van Eerde
Er zit meer taal in de rekenles dan je op het eerste gezicht zou denken. Leerlingen hebben taal nodig om mee te kunnen praten in de rekenles en bij het oplossen van opgaven. Het ontwikkelen van de benodigde taal voor rekenen-wiskunde is dus noodzakelijk.
_w400_h260_bg.png)
Rekenen met perspectief - Wat leerlingen moeten kunnen in de 21e eeuw
Koeno Gravemeijer
Onderwijs in de 21e eeuw vraagt om specifieke vaardigheden, die in veel opzichten anders zijn dan wat we tot nu toe gewend zijn. Willen we leerlingen goed voorbereiden op de toekomst dan zullen leerstof-inhoudelijke veranderingen noodzakelijk zijn.
_w400_h260_bg.png)
Op de toekomst voorbereid - Kritisch wiskundig leren denken
Geeke Bruin - Muurling en Marike Verschoor
Onder invloed van digitalisering en globalisering verandert onze maatschappij in rap tempo. Wat wordt er dan zo anders? De auteurs van dit artikel kijken naar de eisen die de maatschappij stelt en wat dat vraagt van het (reken)onderwijs.
_w400_h260_bg.png)
In / Uitgelicht - Rekenen-Wiskunde in de media
Peter van den Bremen
Peter van den Bremen bespreekt het boek "Meten en meetkunde" van Ortwin Hutten, het boek "Voorkom (ernstige) rekenproblemen" van Ceciel Borghouts en de evaluatie van de app "Dragon Box 2' door Lonneke Boels
_w400_h260_bg.png)
Rekendrempels nemen - Een goede basis voor het leren hoofdrekenen
W. Danhof, P. Bandstra en W. Hofstetter
Uit recent onderzoek komt naar voren dat een tekort aan geautomatiseerde (en gememoriseerde) kennis grote invloed kan hebben op de rekenvaardigheid van leerlingen. De auteurs bespreken de drempels in de basale rekenkennis die leerlingen moeten beheersen.
_w400_h260_bg.png)
Juf, laat mij het mezelf maar leren! Automatiseren en memoriseren van de basisvaardigheden rekenen
Anneke Noteboom
Het blijkt dat veel leerlingen de basisvaardigheden voor rekenen onvoldoende beheersen. Dit gegeven vormt de basis voor het SLO-project 'Automatiseren en memoriseren van de basisvaardigheden rekenen'. Anneke Noteboom beschrijft haar ervaringen.
_w400_h260_bg.png)
Waar zitten we in de leerlijn? - Het juiste moment kiezen voor automatiseren
Ceciel Borghouts en Cathe Notten
Gememoriseerde en geautomatiseerde kennis hebben we nodig. Het is erg onhandig als eenvoudige basisvaardigheden niet geautomatiseerd zijn, want leerlingen hebben die kennis nodig om verder te komen. Het is wel belangrijk dat het moment goed gekozen wordt.
_w400_h260_bg.png)
Taal- of vertaalprobleem? Contextproblemen zelfstandig oplossen
Suzanne de Lange en Ria Brandt
Het is een veelgehoorde klacht dat rekentoetsen teveel begrijpend lees-toetsen zouden zijn en de rekenvaardigheid niet of voldoende meten. Maar is dat wel zo? In dit artikel gaan de auteurs in op het onderdeel taal in alle CITO reken-wiskundetoetsen.
_w400_h260_bg.png)
Keuzes in de rekenles - Verstandig kiezen in 5 stappen
Jenneken van der Mark
Rekenlessen waarin ieder kind iets leert. Wat betekent dit voor de leraar? APS heeft een onderzoek- en ontwikelingsproject uitgevoerd naar hoe leraren geholpen kunnen worden bij het maken van keuzes.
_w400_h260_bg.jpg)
In / Uitgelicht - Rekenen-Wiskunde in de media
Peter van den Bremen
Peter van den Bremen bespreekt "Leren rekenen, ook als het moeilijk wordt" en "De invloed van het werkgeheugen op het leren, handelingsgerichte adviezen voor het basisonderwijs".
_w400_h260_bg.jpg)
Met en zonder rest - Aandachtspunten voor de leerlijn delen
Kees Buijs
Zonder inloggen beschikbaar! Kees Buijs bespreekt aan de hand van de Digilijn website de knelpunten binnen de leerlijn delen.
_w400_h260_bg.jpeg)
Bussommen zijn geen splitsingen - Reactie op het artikel "Bussommen zijn ook splitsingen"
Marc van Zanten
Marc van Zanten reageert op een artikel over bussommen vanuit het perspectief van de kennisbasis rekenen-wiskunde
_w400_h260_bg.png)
Bussommen zijn ook splitsingen; Over het nut van de kennisbasis rekenen
Anneke Wösten, Johan Kruiderink en Petra Hendriks
De kennis van rekenen en rekendidactiek van (beginnende) leerkrachten moet verder gaan dan de stof die op de basisschool wordt onderwezen. Als je als leerkracht een stevige basis hebt kun je veel adequater ingaan op opmerkingen en vragen van leerlingen.
_w400_h260_bg.png)
Feit of fictie; Sekseverschillen in rekenvaardigheden.
Rosa Martens, Petra Hurks en Jelle Jolles
Sekseverschillen in rekenvaardigheden zijn in het verleden vaak onderzocht. De grote vraag blijft: verschillen jongens en meisjes wel echt in hun rekenvaardig- heden? Onderzoekers van de Universiteit Maastricht namen deze kwestie onder de loep.
_w400_h260_bg.png)
Misverstand; over contexten, oefenen en begrip - Jo Nelissen
Jo Nelissen
In de landelijke pers wordt met enige regelmaat geschreven over de kwaliteit van het reken-wiskundeonderwijs. Jo Nelissen bespreekt de belangrijkste punten van kritiek: rekenen in contexten, weinig oefening en zwakke rekenaars die de dupe zijn.
_w400_h260_bg.png)
Eureka! Profiteren van rijke rekenproblemen.
Jos van den Bergh
Het Ei van Columbus vormt al sinds jaar en dag het hart van Volgens Bartjens. Auteur van het Ei, Jos van den Bergh, houdt een warm pleidooi voor meer ruimte voor het oplossen van rijke rekenproblemen door alle kinderen binnen de basisschool.